به‌منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم‌ بوته بر عملکرد، اجزای عملکرد و میزان آلیسین دو اکوتیپ سیر (Allium sativum L.)، آزمایشی به‌صورت کرت‌های دو بار خرد شده در قالب بلوک‌ کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه‌ای واقع در شهرستان دامغان در سال زراعی 1391-1390 انجام شد. در این آزمایش سه تاریخ کاشت (25 مهر، 20 آبان و 15 اسفند)، به‌عنوان عامل اصلی، دو اکوتیپ (کویر دامغان و سفید همدان) به‌عنوان عامل فرعی و سه تراکم کشت (35، 45 و 55 بوته در مترمربع) به‌عنوان عامل فرعی فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد با تأخیر در کاشت، صفات ارتفاع، وزن تر و خشک سوخ، عملکرد سیر، قطر و وزن خشک سیر‌چه کاهش یافتند. وزن تر و خشک سوخ، عملکرد سیر، قطر و وزن خشک سیر‌چه و مقدار آلیسین اکوتیپ سیر سفید همدان، به‌طور معنی‌داری بیشتر از اکوتیپ سیر کویر دامغان بود. افزایش تراکم، باعث کاهش وزن تر و خشک سوخ، قطر و وزن خشک سیر‌چه و افزایش ارتفاع و عملکرد سیر و تعداد سیر‌چه در سوخ گردید. بهترین تاریخ کاشت با توجه به حصول بیشترین عملکرد تر (7/1 کیلوگرم در متر‌مربع) و خشک (27/0 کیلوگرم در متر‌مربع)، تاریخ 25 مهرماه بود. اکوتیپ سفید همدان نیز به‌دلیل دارا بودن بالاترین وزن تر و خشک سوخ، قطر، وزن خشک سیر‌چه، میزان آلیسین و عملکرد بیشتر، مناسبتر شناخته شد و تراکم کاشت مطلوب نیز با توجه به حصول مقادیر بیشتر ارتفاع بوته، تعداد سیر‌چه در سوخ و عملکرد بالاتر، تراکم کشت 55 بوته در متر‌مربع بوده‌است.

کلمات کلیدی