حماسة شاه¬رخ¬نامة قاسمی گنابادی مثنوی¬ای چهار هزار و هفت¬صد بیتی است که در سال 950ق آن را سرود. موضوع آن شرح کشورگشایی¬ها، شکارها، سفرها، عدالت ورزی‌ها و رشادت¬های شاه¬رخ تیموری (850- 779) از بر تخت پادشاهی نشستن تا هنگام وفات است که به شاه‌طهماسب صفوی (ج. 930- د. 984) تقدیم شده است. شاه¬رخ جز همین مثنوی، زندگینامة مستقلی ندارد. پس از معرفی شاه¬رخ¬نامه، به بررسی برخی ویژگی¬های ادبی و زبانی منظومه و معرفی نسخه¬های آن پرداخته شده است. ساقی¬نامه¬های این مثنوی برای اولین بار معرفی گردید. چند فراز از زندگی شاه¬رخ از نگاه قاسمی و مورخان عصر شاه¬رخ با هم مقایسه شدند. تحقیق نشان داد این حماسه تا حد زیادی مبتنی بر مستندات تاریخی است و به ترتیب وقوع عمل¬کردهای شاه¬رخ سروده شده است. گرچه وصف پادشاهی 43 سالة شاه¬رخ، در حدود پنجاه هزار کلمه و با بیان توصیفات هنری و اغراق¬هایی که لازمة حماسه است، کار سترگی است. قاسمی با این که به جزئیات زندگی شاه¬رخ نپرداخته، خوب از عهدة بیان وقایع برآمده است. این مقاله اولین اثر در معرفی و شناخت مثنوی شاهرخ¬نامة قاسمی است.

کلمات کلیدی