شهر مشهد به عنوان دومین کلان شهر ایران در طی ادوار مختلف تحت تاثیر شرایط اجتماعی- اقتصادی متفاوت فراز و نشیب های بسیاری را پیموده است. در سال های اخیر باتوجه به ورود به جریانات جهانی شدن سرعت تغییرات بیشتر شده و هسته ی تاریخی آن نسبت به سایر مناطق این شهر تغییرات بیشتری را متحمل شده است. متاسفانه طرح های پیشنهادی معاصر به دلیل نگاه سطحی و مهندسی، بدون شناخت دقیق کیفیات ارزشمند و کشف ریشه های تاریخی محلات قدیم تدوین شده اند که نه تنها کالبدی مناسب با نیاز های امروز ساکنین آن به وجود نیاورده بلکه به دلیل برهم زدن تعادل موجود باعث خروج ساکنین و کاهش انسجام اجتماعی و بازده اقتصادی اکثر محلات قدیمی شهر شده است. این در حالی است که امروزه کشورهای پیشرفته با به کارگیری رویکردی هایی همچون بازآفرینی فرهنگ مبنا و استفاده حداکثری از میراث موجود در شهرهایشان به عنوان سرمایه هایی برای بهره بری اقتصادی و تعریف محلات فرهنگی به دنبال تقویت انسجام اجتماعی جوامع محلی و در نتیجه آن حرکت به سمت پایداری اجتماعی و اقتصادی محلات که از ویژگی های شهر ایرانی- اسلامی است، می باشند. از جمله محلات متاثر از این تغییر و تحولات محله ی چهارباغ است، در این پژوهش به کمک روش تحقیق کیفی در دو بخش مطالعات اسناد تاریخی و برداشت های میدانی در مرحله ی اول به شناخت جایگاه محله ی چهارباغ در ساخت فضایی شهر دیروز و شهر امروز پرداخته شده و در ادامه یافته های حاصل از آن به کمک روش سوات تحلیل شده در مرحله ی بعد با بازشناسی ظرفیت های فرهنگی محله و با کاربست شاخص های محله ی فرهنگی به ارائه راهبردهایی در جهت ساماندهی محله ی چهارباغ پرداخته شده است.

کلمات کلیدی