اغ یکی از گیاهان معمول برای تثبیت شن‌های روان در ایران است. هدف این پژوهش بررسی تاثیر تاغ بر ویژگی‌های فیزیکی شیمیایی خاک و امکان تشکیل جزایر حاصلخیز در منطقه یحیی‌آباد سبزوار بود. ابتدا بر اساس مشاهدات صحرایی و تجزیه و تحلیل پوشش گیاهی، دو منطقه با پوشش خوب و متوسط تاغ تعیین و به‌صورت کاملا تصادفی، 4 نقطه در منطقه متوسط و 5 نقطه در منطقه خوب انتخاب شد. جهت بررسی ویژگی‌های ریخت‌شناسی و فیزیکوشیمیایی خاک در هر نقطه، یک خاکرخ در زیر درخت و یک خاکرخ بین درختان تاغ و مجموعا تعداد 18 خاکرخ حفر و پس از تشریح، از افق‌های ژنتیکی نمونه‌برداری گردید. نتایج نشان داد که میزان SOC ، Nt و Pa در زیر درختان، به‌ویژه در لایه‌های سطحی منطقه خوب، نسبت به بین‌درختان افزایش معنی‌داری داشته است. تغییرات هماهنگ HCO3- با SOC نشان‌دهنده ارتباط نزدیک آنها است. یون‌های Na+، Ca2+ و Cl- و به‌دنبال آن قابیلت هدایت الکتریکی و نسبت جذب سدیم، در همه لایه‌های خاک زیر درختان نسبت به بین‌درختان افزایش نشان داد. نتایج تجزیه برگ تاغ نشان داد که اضافه شدن برگ‌ها به خاک و تجزیه آنها، عامل اصلی افزایش موارد گفته شده است. کم‌بودن میزان Mg در برگ گیاه، توجیه کننده عدم افزایش قابل توجه این کاتیون در خاک است. از بین ویژگی‌های فیزیکی، فقط میزان SP به‌دلیل تاثیر موادآلی بر آن، در عمق‌ اول خاک منطقه خوب افزایش پیدا کرده است. نتایج این پژوهش موید تشکیل جزایر حاصلخیز قابل تشخیص در زیردرختان تاغ شده است که با شدت کمتر تا عمق خاک نیز ادامه پیدا کرده است.

کلمات کلیدی