این آزمایش به منظور بررسی اثرات افزودن سطوح مختلف مکمل ال- گلوتامین به جیره غذایی بر صفات تولیدی و پاسخ‌های ایمنی جوجه‌های گوشتی انجام شد. تعداد 192 جوجه خروس گوشتی یک روزه از سویه راس 308 در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تیمار، 4 تکرار و 12 قطعه جوجه در هر واحد آزمایشی مورد استفاده قرار گرفت. تیمارهای آزمایشی از نظر مقدار انرژی و پروتئین مشابه و دارای سطوح مختلف مکمل ال- گلوتامین (صفر، 5/0، 1 و 5/1 درصد) به ترتیب در گروه شاهد و سه گروه آزمایشی دیگر بود که در دوره آغازین (0 تا 21 روزگی) در اختیار جوجه‌های گوشتی قرار گرفت. نتایج نشان داد میانگین افزایش وزن روزانه جوجه های گوشتی در اثر مصرف جیره دارای 1 درصد مکمل گلوتامین در مقایسه با تیمار شاهد بطور معنی داری بهبود یافت. افزون مکمل گلوتامین به جیره تا سطح 1 درصد سبب بهبود معنی دار وزن نسبی طحال و تیموس، تقویت واکنش ازدیاد حساسیت پوستی، افزایش تکثیر لنفوسیت‌ها و کاهش نسبت هتروفیل به لنفوسیت پس از تنش وزن کشی شد. در جوجه هایی که 1 درصد مکمل گلوتامین دریافت کردند، تیتر اولیه و ثانویه آنتی‌بادی تام در پاسخ به تزریق گلبول قرمز گوسفندی و نیز تیتر آنتی بادی علیه ویروس بیماری‌‌های نیوکاسل و برونشیت عفونی بطور معنی داری افزایش یافت. بر اساس نتایج این آزمایش، افزودن حداکثر 1 درصد مکمل گلوتامین به جیره سبب بهبود عملکرد و تقویت پاسخ‌های ایمنی سلولی و هومورال جوجه‌های گوشتی شد.

کلمات کلیدی