خطبة فاطمیه از جمله خطبه‌های مشهور و ارزشمندی است که حضرت فاطمه(س) آن را پس از رحلت پیامبر اکرم(ص) برای اثبات حقانیت خود و خاندان علوی در مسألة فدک با نهایت فصاحت و بلاغت در بحرانیترین اوضاع شخصی و اجتماعی ایراد فرمودند. بررسی این خطبه از منظر زیبایی شناسی و مشاهدة عوامل آفرینش تناسب و زیبایی در این خطبه؛ چون حسن مطلع، حسن تخلص، حسن ختام؛ وحدت موضوع؛ تناسب و همبستگی و توافق میان معانی و الفاظ؛ دقت درگزینش و انتخاب واژگان، حروف و عبارات؛ هماهنگی عبارات و ارتباط آنها به کمک ادات وصل و ربط و اهتمام شدید به زیبایی نظام و ترتیب اجزای جمله؛ موسیقی و آهنگی دلنشین که در ظرافتهایی همچون سجع، موازنه، طباق، جناس، مراعات النظیر، ردالعجز علی الصدر، تکرار و... نواخته می¬شود؛ بهره گیری از صور خیال همچون تشبیه، استعاره، کنایه و مجاز؛ استفاده از اسلوبهای منطقی ساده و روان؛ اقتباس از قرآن و استشهاد به آن؛ عظمت و شکوهمندی اندیشه و ایدة گفتار؛ استیفای معنا و پرداختن به همة جوانب معنا همه و همه گویای توانمندی آن حضرت در خطابه و ارزشمندی کلام در نزد ایشان است.

کلمات کلیدی