در این تحقیق، به دنبال بسط یک مجموعه از معادلات جبری و نظری، مدل¬هایی تجربی برای تبیین، اندازه¬گیری و کنترل مولفه¬های موثر بر فرایندهای ایجاد اقلام تعهدی در سطح شرکت ارائه می¬شود. به طور نظری انتظار می¬رود این مولفه¬های شرکتی، به طور متعامل با شوک¬های فروش، باعث تغییر اقلام تعهدی عادی سرمایه در گردش شوند. شواهد تحقیق، که بر اساس یک نمونه شامل 2642 مشاهده از شرکت¬های عضو بورس اوراق بهادار تهران برای دوره بین 1380 تا 1394 گردآوری شده است، نشان می¬دهد که ناهمگونی در فرایندهای ایجاد اقلام تعهدی در شرکت¬های درون یک صنعت، خطای اندازه-گیری مدل جونز را، که در قالب قدر مطلق باقی ¬مانده¬های آن اندازه¬گیری می¬شود، افزایش می¬دهد. نتایج برازش یک مدل تعهدی پیشنهادی، که به صورت پانلی در سطح 17 صنعت و به صورت سری زمانی در سطح 200 شرکت برازش گردید، نشان می¬دهد که تصریح مولفه¬های موثر بر فرایندهای ایجاد اقلام تعهدی باعث افزایش معنی¬دار در توان توضیح دهندگی متغیرهای مشاهده شده می¬گردد.

کلمات کلیدی