مالاریا امروزه به دلیل تغییرات اقلیمی و ظهور گونه‌های مقاوم پشه آنوفل ناقل آن در اثر کاربرد گسترده حشره‌کش‌های شیمیایی و اثرات مخرب زیست محیطی این سموم ،به عنوان تهدید اصلی سلامت بشر تلقی می‌شود. از این رو تلاش‌هایی در جهت اتخاذ روش‌های کنترل زیستی به عنوان جایگزینی کارا و دوستدار طبیعت در حال انجام است. که در این میان توجهات ویژه به باکتری‌های دارای قابلیت پشه‌کشی مخصوصا باسیلوس تورنجینسیس و سموم پروتئینی Cry آن به دلیل مزایا و ویژگی‌های منحصر به فرد این گروه شده است.تاکنون چندین عضو از این سموم که از طریق ایجاد منفذ در غشا اثرات کشندگی خود را اعمال می‌کند موثر بر راسته Diptera شامل Cry4A، Cry4B، Cry11B، Cry19A ، Cry24Ca وCry39A شناسایی شده‌اند با این حال پژوهشی جامع که به بررسی ویژگی‌های این سموم از جهات مختلف و مقایسه قدرت این سموم نسبت به یکدیگر بپردازد صورت نگرفته است. لذا پژوهش حاضر در جهت نیل به این اهداف انجام شده است. مواد و روش‌ها: توالی پروتئینی مربوط به سموم مذکور از پایگاه داده NCBI استحصال و پایش ساختاری و عملکردی، ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی و توپولوژی، دامنه میزبانی و قرابت نتایج صورت پذیرفت. پیش‌بینی ساختار ثانویه، طراحی مدل سه بعدی سموم و گیرنده‌های مربوطه انجام و ارزیابی کیفیت ساختار‌های طراحی شده بررسی شد. و در نهایت میل اتصال سموم به گیرنده‌های محتمل سنجیده شد. نتایج و بحث: نتایج حاصل یکنواختی در طول پروتئین‌های فعال و ویژگی‌های متنوع فیزیکوشیمیایی و غیر ترشحی و تجمعی بودن سموم را نشان داد. پایش عملکردی منجر به ردیابی دمین‌هایی با عملکرد مشابه با سایر اعضا پروتئین‌های Cry موثر بر سایر راسته‌های حشرات شد. پیش بینی ساختار ثانویه وجود هر دو نوع مارپیچ‌ها و صفحات را طبق الگوی توزیع مشابه در تمامی پروتئین‌های مورد بررسی نشان داد. همچنین طراحی و ارزیابی کیفیت ساختار درتمامی پروتئین‌های سمی در حد مطلوب حاصل شد . نتایج میل اتصالی مبین اتصال تمامی پروتئین‌های Cry به گیرنده‌ها و اتصال قوی‌تر به گیرنده‌های کادهرین شد. از این رو بررسی‌های بیوانفورماتیکی ضمن فراهم آوردن اطلاعات در ابعاد مختلف می‌تواند دید کلی و مقایسه‌ای را در جهت پیش‌بینی و کار بردن بهترین پروتئین‌ها برای کنترل زیستی پشه‌های ناقل بیماری حاصل نماید.

کلمات کلیدی