یکی از اهداف مطالعات فرهنگی بین‌المللی شناخت هر چه بهتر فضای مناسبات جهانی و تحلیل پدیده‌ها و جریان‌های فرهنگی مؤثر بر جوامع است. از آنجایی ‌که جریان‌ها و تحولات کنونی جوامع دارای عقبه‌ی تاریخی است، شناخت و تحلیل آنها هنگامی کامل‌تر، واقع‌بینانه‌تر و سودمندتر است که درک عمیق‌تری از حوادث و تحولات تاریخی این جوامع داشته باشیم. یکی از حوزه‌های فرهنگی بسیار ناشناخته در مجامع علمی کشورمان، مسئله‌ی «میثاق الوطنی» به عنوان مرامنامه‌ی ایدئولوژیک و سیاسی سوسیالیسم عرب در مصرِ دهه‌ی 1960 میلادی است. فهم و عمل متفکران و کارمندان اجرایی، و همچنین قوانین فرهنگی و سیاسی مصر در این دهه، به شدت تحت تأثیر چارچوب‌بندی این مرامنامه قرار داشته ‌است. این پژوهش بر آن است ضمن معرفی رساله‌ی میثاق، اثرات این سند را بر بینش و عملکرد روشنفکران با تأکید بر مورخان مصری در ایجاد یک انقلاب فرهنگی و استعمارزدایی فرهنگی مورد واکاوی و تحلیل قرار دهد. نتیجه‌ی بررسی نشان می‌دهد در واکنش به سند میثاق یک انقلاب فرهنگی به وجود آمد. این انقلاب حوزه‌های وسیعی را در بر می‌گرفت که از جمله می‌توان به وضع قوانین و تأسیس مؤسسات فرهنگی جدید، تغییرات کتب درسی و برگزاری کنفرانس‌های ملی و بین‌المللی اشاره ‌کرد. در این میان، نسلی از مورخان مصری کوشیدند از طریق تسلط بر مراکز تاریخی، تصویب پروژه‌ی «بازنویسی تاریخ» و روایت تاریخ مصر از منظر سوسیالیسم، دیدگاه سوسیالیستی منشور را در تمام حوزه‌های دانش تاریخ در مصر مسلط سازند.

کلمات کلیدی