ویروس وای سیب­زمینی (Potato virus Y, PVY) عضو تیپ جنس Potyvirus، یکی از مهم­ترین عوامل بیمارگر در گیاهان خانواده سولاناسه می­باشد. در سال زراعی 1392 تعداد 38 نمونه مشکوک به آلودگی ویروسی از مزارع گوجه­فرنگی استان مازندران جمع­آوری و پس از بررسی با آغازگرهای دژنره پوتی­ویروس­ها، تعداد 9 نمونه آلوده به پوتی­ویروس تشخیص داده شدند. پس از همسانه­سازی و توالی­یابی نمونه­های آلوده، چهار جدایه با علائم موزائیک، پیسکی و بدشکلی به عنوان PVY شناخته شدند که به دلیل شباهت بالا، دو جدایه به نام­های GB و GRA انتخاب گردید. آنالیز فیلوژنتیکی جدایه­های ایرانی به همراه 115 جدایه دیگر موجود در بانک ژن در ناحیه ژنی CI (Cylindrical inclusion) نشان داد که تمام جدایه­های مقایسه شده در سه گروه اصلی (I، II، III) قرار گرفته و جدایه­های ایرانی همراه با جدایه­هایی از کشورهای ایتالیا، استرالیا، هلند، فرانسه، اسپانیا و اروگوئه که همگی از نژادC می­باشند در زیر گروه IF قرار می­گیرند. جدایه­های ایرانی PVY-GB و -GRA در زیرگروه IF یکsublineage جداگانه را تشکیل دادند و دارای بیشترین شباهت (5/96-7/95 درصد) با جدایه­­ اسپانیا (LYE84.2) و کمترین شباهت (3/81-9/80 درصد) با جدایه­ ژاپن (T13) و کانادا (Tu_660) در سطح نوکلئوتیدی بودند. در سطح آمینواسیدی نیز جدایه­های ایرانی بیشترین شباهت (1/99 درصد) را با جدایه­­ اسپانیا (LYE84.2)، ایتالیا (Foggia) و اروگوئه (Tannat) و کمترین شباهت (4/93 درصد) را با جدایه ژاپن (T13) داشتند. همچنین تشابه توالی نوکلئوتیدی و آمینواسیدی این دو جدایه با یکدیگر به ترتیب 4/98 و 100 درصد تعیین گردید. این اولین گزارش از وجود نژاد PVYC از گیاه گوجه­فرنگی در استان مازندران و ایران می­باشد.

کلمات کلیدی