هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر مسئولیت اجتماعی اخلاقی و احساس همبستگی معنوی بر رفتار انحرافی با توجه به نقش واسطه­ای تعهد عاطفی است. روش: پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعۀ آماری پژوهش شامل600 نفر از کارشناسان دانشگاه فردوسی مشهد می­باشد وحجم نمونه مطلوب با استفاده از فرمول کوکران242 نفر تعیین شد که با توجه به پیش‌بینی عدم بازگشت تعدادی از پرسش‌نامه‌ها، 300 پرسش‌نامه‌ به‌صورت تصادفی طبقه‌ای بین کارکنان توزیع گردید. از این تعداد پرسشنامه، 252 پرسش‌نامه برگشت داده شد. برای جمع­آوری داده­ها از پرسشنامه‌های تعهد عاطفی، احساس همبستگی معنوی در محیط کار، مسئولیت اجتماعی اخلاقی و رفتارهای انحرافی استفاده شد که همه‌ آن‌ها از پایایی و روایی مناسبی برخوردار بودند. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل داده‌ها مدل یابی معادله‌ ساختاری برای بررسی برازش الگوی معادله‌ ساختاری استفاده گردید. یافته­ ها: یافته­های پژوهش نشان می‌دهند که احساس همبستگی معنوی بر تعهد عاطفی تأثیر مستقیم و مثبت و بر بروز رفتارهای انحرافی تأثیر منفی و معناداری دارد. همچنین یافته­های حاصل نشان داد که مسئولیت اجتماعی اخلاقی در تبیین تعهد عاطفی و کاهش بروز رفتارهای انحرافی نقش زیادی را ایفا می­کند. این یافته‌ها بر نقش احساس همبستگی معنوی، مسئولیت اجتماعی اخلاقی و نقش واسط و اهمیت تعهد عاطفی در پیش‌بینی بروز رفتارهای انحرافی تأکید دارد. نتیجه ­گیری: نتایج این پژوهش نشان می­دهد که توجه به احساس همبستگی معنوی، تعهد عاطفی و مسئولیت اجتماعی اخلاقی بر کاهش رفتار انحرافی اثرگذار است.

کلمات کلیدی