بررسی و تحلیل اطلاعات مکانی و زمانی لندفرم‌ها و کاربری اراضی با استفاده از داده‌های چند زمانه از جمله مباحثی است که در مطالعات بیابان‌زایی و تحلیل روند تغییرات آن حائز اهمیت است. پژوهش حاضر با استفاده از تکنولوژی سنجش‌ازدورT به شناسایی و تحلیل تغییرات لندفرم‌های ژئومورفولوژی و کاربری اراضی در بخشی از دشت یزد-اردکان پرداخته است. بدین منظور از تصاویر سنجنده های TM وOLI ماهواره Landsat مربوط به سال‌های ۱۹۸۷ و ۲۰۱۹ در بازة زمانی ۳۰ ساله استفاده شد. ابتدا تصحیحات لازم بر روی تصاویر انجام گردید و سپس بر اساس نقشه‌های توپوگرافی، ژئومورفولوژی و تصاویر گوگل ارث, لندفرم‌های ژئومورفولوژی و طبقات کاربری اراضی منطقه مورد مطالعه تعریف و نمونه‌های آموزشی انتخاب گردید. سپس تصاویر با الگوریتم حداکثر احتمال طبقه‌بندی و نقشه لندفرم‌ها و کاربری اراضی تهیه شد. دقت تصاویر طبقه‌بندی نیز با ضریب کاپا و دقت کلی محاسبه شد. درنهایت به‌منظور شناخت وضعیت تغییرات لندفرم‌ها از روش آشکارسازی تغییرات \\\"پس از طبقه‌بندی\\\" استفاده شد. نتایج نشان داد که لندفرم‌های موجود بروی دشت سر پوشیده به‌جز تبه‌های ماسه‌ای مواج دارای روند نزولی تا سال ۲۰۱۹ بودند و این در حالی است که مناطق شهری و اراضی زراعی و باضات و جنگل‌های دست کاشت که بروی دشت سر پوشیده بودندء طبق تغییرات کاربری اراضی دارای روند صعودی بوده‌اند؛ و به‌طورکلی این نتایج نمایانگر آن است که در محدوده مورد مطالعه در طی ۳۰ سال، نه‌تنها بر وسعت اراضی بیابانی افزوده نشده است، بلکه از محدوده اراضی بیابانی کاسته شده و بر دیگر کاربری ها افزوده شده است. همچنین در شرق و غرب منطقه مرز لندفرم ها تغییر کرده است.

کلمات کلیدی