حکمت و فلسفه, دوره (13), شماره (4), سال (2018-3) , صفحات (97-114)

عنوان : ( ابن سینا، فیلسوفی تجربه گرا یا عقل گرا )

نویسندگان: مصطفی مومنی , جهانگیر مسعودی ,
فایل: Full Text

استناددهی: BibTeX | EndNote

چکیده

از دوره مدرن به بعد معرفت شناسی یکی از شاخه-های مهم در فلسفه قلمداد شده است که در حوزه های شناخت و ارزش آن بحث می کند. چنین مباحثی به مثابه یک دانش و شاخه علمی در فلسفه اسلامی مطرح نبوده است ولی به فراخور مباحث وجودشناختی جسته و گریخته از مباحث – به اصطلاح امروزی- معرفت شناسی نیز سخن می گفتند. هر چند رویکرد عقل گرایی و تجربه گرایی دارای ملاکهای چندی است ولی قدر مسلم این است که این بحث و تقسیم از مباحث جدید معرفت شناسی است و چنین اصطلاحاتی در تفکر فلاسفه اسلامی رایج نبوده است. در عین حال این مسأله در باب تفکرشان قابل طرح است که بر کدام طریق بوده اند: تجربه گرایی یا عقل گرایی؟ آنچه معروف و مشهور است این است که آنها فیلسوفانی عقل گرایند و ابن سینا نیز چنین است. در این تحقیق چهار ملاک برای عقل-گرا یا تجربه گرا بودن بیان شده است: 1- وجود و عدم ادراکات فطری 2- به لحاظ ابزار کسب معرفت 3- به لحاظ خاستگاه تصدیق4- وجود و عدم تصدیقات ترکیبی پیشینی؛ سپس با مراجعه به عبارات ابن سینا، عقل گرا یا تجربه گرا بودن دستگاه معرفتی وی را بر اساس هر معیار بررسی کرده و در نهایت این فرضیه را قوت بخشیده است که، نه بطور کلی بلکه در اکثر ملاکها وی به تجربه گرایی متمایل تر است تا عقل-گرایی! لذا می توان به جمع این دو دیدگاه ، یعنی «اصالت عقل و تجربه» در تفکر ابن سینا رأی داد.

کلمات کلیدی

, ابن سینا, عقل گرایی, تجربه گرایی, معرفت فطری, ادراک حسی, تجرید, تصور و تصدیق
برای دانلود از شناسه و رمز عبور پرتال پویا استفاده کنید.

@article{paperid:1073602,
author = {مصطفی مومنی and مسعودی, جهانگیر},
title = {ابن سینا، فیلسوفی تجربه گرا یا عقل گرا},
journal = {حکمت و فلسفه},
year = {2018},
volume = {13},
number = {4},
month = {March},
issn = {1735-3238},
pages = {97--114},
numpages = {17},
keywords = {ابن سینا، عقل گرایی، تجربه گرایی، معرفت فطری، ادراک حسی، تجرید، تصور و تصدیق},
}

[Download]

%0 Journal Article
%T ابن سینا، فیلسوفی تجربه گرا یا عقل گرا
%A مصطفی مومنی
%A مسعودی, جهانگیر
%J حکمت و فلسفه
%@ 1735-3238
%D 2018

[Download]