دشتان (حیض) به عنوان یک وضعیت جسمی و روحی مختص زنان همواره با باورها و قوانین اجتماعی و دینی خاص مواجه بوده است. یکی از نیازهای پژوهشی میان رشته ای در حوزة مطالعات زنان و ادیان ، بررسی و مقایسة دیدگاه ها و مقررات مربوط به دشتان در ادیان و مذاهب است. مثلاً در دین زردشتی و اسلام (شیعة امامیه) احکام و موازین متعدد و الزام آوری دربارة دشتان برای زنان وضع شده است. پرسش اینجاست که این قوانین بر اساس چه نگاهی به زنان پدید آمده اند، چه بایدها و نبایدهایی را بر زنان تحمیل می کنند و نکات مشترک و متفاوت آنها کدام است؟ می توان گفت که مقررات دشوار مربوط به پرهیزهای زنان در ایام حیض و آداب مفصل تطهیر پس از ایام حیض در دین زردشتی در قیاس با احکام حیض و حائض در فقه امامیه بسیار فربه و پرشاخ و برگ است، هرچند امروزه به دلیل تغییر شرایط و اقتضائات دنیای مدرن به قوت و شدت گذشته بدانها عمل نمی شود. در این جستار در پی آنیم تا با روش توصیفی- تحلیلی و از طریق بررسی احکام و قواعد فقهی مرتبط با دشتان (حیض) در دین زردشتی و فقه امامیه که در منابع فقهی زردشتی (به زبان فارسی) و مآخذ فقهی شیعة امامیه ذکر شده اند، چگونگی و چرایی آنها را تحلیل و تبیین نماییم و با مقایسة آنها با یکدیگر، مشترکات و مفترقات شان دربارة حیض را برشماریم.

کلمات کلیدی