مهارتِ خواندن و درک مطلب و محیط دانشگاه پیوندی ناگسستنی با یکدیگر دارند و ضعف و ناتوانی در این مهارت می تواند به زندگی دانشگاهی دانشجویان لطمه‌ای جدّی بزند. از همین رو سنجش این توانمندی بخش بسیار مهمّی از آزمون های بسندگی زبان فارسی برای غیر فارسی زبانان را به خود اختصاص می‌دهد؛ ازجمله آزمون زبان فارسی دانشگاه فردوسی مشهد که بیش از چهار سال است به‌عنوان معیاری برای سنجش دانشجویان غیرفارسی‌زبان برای ورود به دانشگاه‌های ایران، در برخی شهرهای ایران و عراق برگزار می‌شود. در این پژوهش با کمک مدل آماری رش، به بررسی داده‌های گردآوری‌شدۀ بخشِ خواندن یکی از آزمون های برگزارشده در مرکز بین‌المللی آموزش زبان فارسی دانشگاه فردوسی مشهد پرداختیم. بررسی‌ها حاکی از این بود که پایایی بخشِ خواندن آزمون ۷۶/0 است که برای یک آزمون سرنوشت‌ساز رقم بالایی به‌شمار نمی آید. همچنین نقشۀ آزمون دهنده پرسش بیانگر این نکته بود که سؤالات آزمون عمدتاً در سطح داوطلبانِ متوسّط هستند. مقایسۀ آزمون با مبانی نظری ارائه‌شده توسّط طرّاحان تافل این امکان را فراهم کرد تا راهکارهایی برای بهبود پایایی آزمون ارائه بدهیم. سؤالات آزمون بسندگی فارسی دانشگاه فردوسی مشهد از نظر نوع مطابقت، عمدتاً از نوع محل یابی و یا سلسه ای هستند و پرسش‌هایی از نوع ترکیبی و تولیدی می تواند به سخت تر شدن سؤالات بینجامد. اگر از منظر اهداف خواندن به آزمون نگاهی بیندازیم، مشاهده می کنیم که سؤالات عمدتاً متناسب با اهداف خواندن برای پیداکردن اطّلاعات و نیز خواندن برای رسیدن به درک مقدّماتی هستند. بدون‌ِتردید این آزمون به سؤالاتی متناسب با اهداف خواندن برای یادگیری و نیز هدف خواندن برای ادغام اطّلاعات در بین چند متن مختلف نیاز دارد که از سطح دشواری بالاتری برخوردار هستند.

کلمات کلیدی