گیاه برازمبل (Perovskia abrotanoides Kar.)، گونه ای چندساله از تیره نعناعیان (Lamiaceae) است که به خاطر غنی بودن ریشه ها از ترکیبات ترپنوئیدی به نام تانشینون ها، ویژگی های دارویی متعددی نظیر خاصیت ضد میکروبی، ضد دیابت، ضد التهاب و ضد سرطان دارد. در پژوهش حاضر، اثر تیمارهای انفرادی و ترکیبی نیترات نقره (Ag+) و عصاره مخمر (YE) بر رشد و تولید تانشینون ها در ریشه های نوپدید گیاه برازمبل بررسی شد. ریشه های نوپدید، در محیط کشت MS جامد حاوی mg/L NAA 2، از ریزنمونه های برگ القا و برای رشد بیش تر و تیمار با تازن ها، به محیط MS مایع منتقل شدند. در بخش اول پژوهش، پس از تیمار ریشه ها با (Mµ 25) Ag+، به مدت 24، 48 و 168 ساعت، تیمار یک هفته ای با این تازن، به عنوان بهترین تیمار برای رشد و تولید تانشینون ها انتخاب شد. در تیمارهای ترکیبی، افزودن (mg/L 200) YE به محیط، 12، 24 و 48 ساعت پس از پیش تیمار با Ag+ انجام شد و ریشه ها یک هفته پس از تیمار با اولین تازن، برداشت شدند. کاربرد انفرادی تازن ها رشد ریشه ها را بهبود بخشید ومحتوای تانشینون کل را حدود 6 برابر کنترل افزایش داد. نقره با افزایش 12 برابری در تجمع تانشینون II-A، بهترین تیمار برای تولید این متابولیت بود. تیمارهای ترکیبی، بسته به مدت زمان حضور YE، تاثیر متفاوتی بر محتوای تانشینون ها داشتند، اما در بهترین حالت (کاربرد YE دوازده ساعت بعد از Ag+)، مقدار کل تانشینون ها به 2 برابر تیمارهای انفرادی ارتقا یافت که ناشی از افزایش چشمگیر تانشینون I بود. هیچ کدام از تیمارها تاثیر معنی دار بر مقدار کریپتوتانشینون نداشتند

کلمات کلیدی