شخصیت چندگانه شخصیتی است ازهم‌گسیخته، که از کنارهم قرارگرفتن چند شخصیت‌ فرعی تشکیل شده و یک شخصیت واحد را ساخته است. در این پژوهش، چگونگی بروز شخصیت چندگانه، ویژگی‌ها و هدف از بروز آن در رمان مدرن سرخی تو از من و رمان پسامدرن آزاده‌خانم و نویسنده‌اش مورد مطالعه قرار گرفته‌است. برای نیل بدین مقصود شخصیت‌های اصلی این دو رمان که عنوان شخصیت چندگانه را می توان بر آن‌ها اطلاق کرد مورد توجه قرار گرفته و شخصیت‌های فرعی که مکمل شخصیت اصلی بوده‌اند تحلیل شده‌اند. نتایج به دست آمده بیانگر این است که شخصیت چندگانه در رمان مدرن مذکور معطوف به ذهن است و پاره‌های مختلف شخصیت، ذهنی هستند. شخصیت چندگانه در رمان پسامدرن مذکور معطوف به مسائل هستی‌شناسی و تداخل واقعیت و خیال است و پاره‌های مختلف شخصیت مربوط به سایر متون هستند و از طریق رابطة بینامتنی با یکدیگر پیوند می‌خورند. شخصیت چندگانه علاوه‌براینکه حائز سایر ویژگی‌های شخصیت در رمان‌های مدرن و پسامدرن است، در تقویت عنصرغالب معرفت‌شناسی، در رمان مدرن مذکور، و عنصرغالب هستی‌شناسی، در رمان پسامدرن مذکور، مؤثر است. همچنین شخصیت چندگانه می‌تواند نوع جدیدی از شیوه‌های شخصیت‌پردازی به شمار رود و به عنوان یک ویژگی، در کنار سایر ویژگی‌های رمان مدرن و پسامدرن قرار بگیرد.

کلمات کلیدی