حرکات توده­ای با توجه به ماهیت، تنوع­ و خطراتی که دارند، همواره مورد توجه پژوهشگران علوم مختلف بوده­اند. مطالعات گسترده­ای در زمینه ­ی شناخت عوامل مؤثر، پهنه­ بندی و مدل­ سازی این فرآیند صورت گرفته است، اما در زمینه­ ی کاربرد الگوریتم­ های داده­ کاوی مطالعات محدودی انجام شده است. لذا در این پژوهش با هدف استفاده از علم داده­ کاوی، ­زمین­ لغزش­ های جنوب­ شرق شهرستان نیشابور بررسی و نقشه­ ی ­پهنه­ بندی خطر با روش­ های آماری دو متغیره شامل ارزش اطلاعات و تراکم سطح تهیه شد. 15 لایه اطلاعاتی شامل ارتفاع از سطح دریا، شیب اراضی، جهت شیب، اقلیم، کاربری اراضی، خاک­ شناسی، پوشش گیاهی، زمین­ شناسی، میزان تبخیر، دما، بارش، تیپ اراضی، فاصله از جاده، فاصله از گسل و فاصله از آبراهه در محیط ArcGIS رقومی و با استفاده از الگوریتم­ های داده­ کاوی در نرم­ ا فزار R، بهترین الگوریتم و عوامل مؤثر شناسایی و معرفی شـدند. برطبق نـتایج این تحقیق، متغیرهای زمین­ شناسی، آب­ وهوا، جهت شیب، فاصله از جاده، ارتفاع، خاک­ شناسی و تیپ اراضی به­ عنوان مهم­ترین عوامل وقوع زمین­ لغزش در نظر گرفته شد. همچنین نتایج حاکی از برتری الگوریتم جنگل تصادفی با دقت 92% بود. نـتایج ارزیابی نـقشه­ ی پهنه­ بندی نشان داد بـه ­ترتیب 45/45% و 51/51% از حرکات توده­ ای مرحله ارزیابی، در پهنه با خطر زیاد و خیلی­ زیاد قرار گرفته است و مابقی در پهنه­ های با خطر کمتر واقع شده­ اند. بنابراین نتایج بیانگر دقت مناسب مدل­ سازی است، اما در مقایسه­ ی دو روش آماری، روش تراکم سطح نسبت به روش ارزش اطلاعات برای منطقه­ ی مورد مطالعه مناسب­ تر معرفی شد.

کلمات کلیدی