آب و خاک, دوره (33), شماره (5), سال (2020-1) , صفحات (671-683)

عنوان : ( بررسی اندرکنش رودخانه و آبخوان در دشت بجنورد به‌وسیله اندازه‌گیری های میدانی و مدل‌سازی عددی )

نویسندگان: سعید سروری , علی نقی ضیائی , عطاء اله جودوی ,
فایل: Full Text

استناددهی: BibTeX | EndNote

چکیده

مدیریت جامع و منطقی منابع آب، مستلزم شناخت روابط بین منابع آب سطحی و زیرسطحی و مدیریت تلفیقی می‌باشد. آبخوان آبرفتی دشت بجنورد با مساحت 2/65 کیلومتر مربع در استان خراسان شمالی می‌باشد که بخش اعظم آن را منطقه شهری تشکیل می‌دهد. تأمین آب شرب از خارج محدوده آبخوان آبرفتی در سال­های اخیر افزایش ارتفاع سطح آب در بعضی نقاط دشت را در پی داشته است که باعث ایجاد مشکلاتی برای ساکنان و زیرساخت­های شهر شده است. به منظور شناخت راهکارهای کاهش این مشکلات، شبیه­سازی تراز سطح آب با استفاده از کد MODFLOW و به کمک نرم‌افزارGMS با در نظر گرفتن رودخانه فیروزه انجام شد و نقش رودخانه در تغذیه و تبادلات با آبخوان مورد بررسی قرار گرفت. بازدیدهای میدانی به منظور اندازه­گیری دبی و عمق آب در چندین مقطع رودخانه انجام شد و از این داده‌ها برای واسنجی مدل بهره گرفته شد. مدل­سازی در حالت ماندگار برای مهرماه سال 1390 صورت گرفت و پس از واسنجی، خطای مدل برابر 53/0 متر به­دست آمد. دوره مدل­سازی غیر ماندگار از مهر ماه سال 1380 الی مهر ماه 1395 شامل ده سال واسنجی و چهار سال صحت‌سنجی بود که پس از اجرا و واسنجی مدل، میانگین خطا در دوره واسنجی به 83/0 متر و خطای دوره صحت‌سنجی به یک متر کاهش یافت. بر اساس نتایج حاصل از بیلان، رودخانه در یک قسمت از مسیر خود حدود 4/2 میلیون متر مکعب در سال آبخوان را تغذیه می­کند و در قسمتی دیگر زهکش کننده آبخوان می‌باشد. در نهایت سناریوهای ادامه روند موجود، حذف چاه­های شرب شهر بجنورد و اثر اجرای سیستم فاضلاب تا سال 2025 به مدل اعمال شد که در انتهای دوره سناریو نتایج به ترتیب حاکی از افت حدود یک متری سطح آب‌زیرزمینی، افزایش تراز سطح آب به میزان چهار متر و فرو افتادن سطح آب به میزان 5/4 متر بود.

کلمات کلیدی

, بادل رودخانه و آبخوان, تغذیه آب‌زیرزمینی, دشت بجنورد, GMS, MODFLOW
برای دانلود از شناسه و رمز عبور پرتال پویا استفاده کنید.

@article{paperid:1079003,
author = {سروری, سعید and ضیائی, علی نقی and عطاء اله جودوی},
title = {بررسی اندرکنش رودخانه و آبخوان در دشت بجنورد به‌وسیله اندازه‌گیری های میدانی و مدل‌سازی عددی},
journal = {آب و خاک},
year = {2020},
volume = {33},
number = {5},
month = {January},
issn = {2008-4757},
pages = {671--683},
numpages = {12},
keywords = {بادل رودخانه و آبخوان; تغذیه آب‌زیرزمینی; دشت بجنورد; GMS; MODFLOW},
}

[Download]

%0 Journal Article
%T بررسی اندرکنش رودخانه و آبخوان در دشت بجنورد به‌وسیله اندازه‌گیری های میدانی و مدل‌سازی عددی
%A سروری, سعید
%A ضیائی, علی نقی
%A عطاء اله جودوی
%J آب و خاک
%@ 2008-4757
%D 2020

[Download]