اهمیت محوری قرآن کریم در دین اسلام و نقش مهم آن در مشروعیت‏بخشی به خوانش‏های مختلف موجب شده است در طول تاریخ شاهد تفاسیر متفاوتی از آیات کلام وحی باشیم. در این میان ارتباط و تعامل روبه‏رشد جهان اسلام و دنیای غرب باعث شکل‏گیری نحله‏های گوناگونی بوده که هر یک به تنهایی منادی تفسیر اصیل و برداشت صحیح از آیات قرآن هستند. «فمینیسم اسلامی» یکی از این جریان‏های نوظهور است که طی چند دهه‏ی اخیر خواهان اصلاح فهم قرآن کریم جهت ارائه‏ی الگویی برای برابری جنسیتی و تحول جایگاه زنان در اسلام است. یکی از برجسته‏ترین نواندیشان این جریان، عزیزه الحبری است. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی درصدد استخراج نگرش قرآنی الحبری و تبیین آن است. وی هنگام پرداختن به تفسیر آیات قرآن از اصولی نام می‏برد که آنان را برای فهم قرآن لازم می‏داند اصولی مانند اصل توحید، اصل تنوع و اصل سازگاری و نتیجه‏ی آن را رعایت اعتدال، اجتناب از دیدگاه‏های پدرسالارنه جهت دستیابی به یک چارچوب نظام روابط عادلانه بیان می‏کند. به نظر او هر برداشتی خلاف این اصول -همچون پنداشت‏های پدرسالارانه از آیات الهی- مردود بوده و باید کنار گذاشته شود. همچنین دو مولفه‏ی روشی مهم که در روند نظرات تفسیری وی هویداست، «اصلاح تدریجی» و «بسترمندسازی فهم آیات» است. یکی از مهمترین نظرات الحبری تفسیر «ضرب زنان» در آیات قرآنی است که از رهگذر مویدات قرآنی و روایی، منظور از نشوز را زنا دانسته و سپس تفسیر متفاوتی از آن در راستای سنت اصلاح تدریجی قرآن ارائه داده و قائل به لزوم محو کلی این سنت ناصحیح در دوره‏ی معاصر شده است.

کلمات کلیدی