عنوان : ( تبیین تجربه فضای مساجد جامع آذربایجان‌شرقی مبتنی بر نظریه اتمسفر فضا )
نویسندگان: شهره باقرزاده کثیری , مهروش کاظمی شیشوان , اکرم حسینی , سید مهدی سید الماسی ,
Full Textچکیده
توان بازآفرینش کیفیت فضایی تجربه‌شده در معماری سنتی ایران، مشروط به توان فهم دقیق و عمیق آن کیفیت‌های فضایی و تحلیل عناصر و اجزا و فضاهای آن‌هاست. یکی از مهم‌ترین عوامل در این زمینه تبیین تجربه کیفیت فضایی در ذهن مخاطبان فضاست. این مسئله در مورد مسجد که مکان عبادت و تبلور امر قدسی است، اهمیت دوچندان می‌یابد. هدف از انجام این پژوهش، تحلیل میزان تطبیق‌پذیری کیفیت فضایی مساجد جامع در آذربایجان‌شرقی با مؤلفه‌ها و شاخص‌های نظریه اتمسفر فضای معماری است تا بتوان آن کیفیت فضایی را بازتولید کرد. پرسش اصلی تحقیق آن است که چگونه می‌توان به اتکای مؤلفه‌های نه گانه نظریه اتمسفر فضا می‌توان کیفیت فضایی پنج مسجد جامع در آذربایجان‌شرقی را مورد تحلیل قرار داد؟ رویکرد تحقیق، کیفی و روش تحلیل داده‌ها، تحلیل سلسله‌مراتبی و بررسی قیاسی- تطبیقی است. داده‌های گردآوری‌شده از مطالعات کتابخانه‌ای و پژوهش‌های میدانی همچون تجربه فضا و گفت‌وگو با کاربران، از طریق نرم‌افزارهای دپث‌مپ و اکسپرت چویس وزن‌دهی و ارزیابی شده است. نتایج حاصله نشان می‌دهد مسجد جامع تبریز با وزن ۲۸۸ بیش‌ترین کیفیت و قوی‌ترین اتمسفر فضایی را دارد و مسجد جامع سراب در رتبه دوم قرار گرفته است. در کیفیت‌های ثابت، بدن معماری، تناسبات عناصر و اجزا و جسمانیت ساختمان با وزن ۳۴۷ بیش‌ترین اهمیت را در خلق اتمسفر فضایی داشته است. در معیارهای متغیر، تابش نور آفتاب در فضا با وزن ۴۱۲ بیش‌ترین اهمیت را دارد و دمای فضا و سلسله‌مراتب فضایی به ترتیب عوامل تأثیرگذار بعدی هستند. در نتیجه‌گیری بحث می‌توان تحلیل کرد که مساجد جامع در آذربایجان‌شرقی واجد جسمانیت سنگین، فضاهای به‌طور عمده بسته و رنگ به‌طور عمده گرم حاصل از کاربرد آجرهای قرمزی که از خاک قرمزرنگ آذربایجان ساخته می‌شود و با تابش آفتاب بر سطح آن‌هاست تا بتواند دمای فیزیکی و احساسی گرمی را ایجاد کند و کیفیتی دل‌نشین برای نمازگزاران و عبادت‌کنندگان در مراسم دینی فراهم سازد.
کلمات کلیدی
کیفیت فضای معماری اتمسفر فضا معماری و ادراکات حسی مساجد آذربایجان‌شرقی معماری مساجد ایران
@article{paperid:1081033,
author = {شهره باقرزاده کثیری and مهروش کاظمی شیشوان and حسینی, اکرم and سید مهدی سید الماسی},
title = {تبیین تجربه فضای مساجد جامع آذربایجان‌شرقی مبتنی بر نظریه اتمسفر فضا},
journal = {معماری و شهرسازی آرمان شهر},
year = {2021},
volume = {14},
number = {35},
month = {September},
issn = {2008-5079},
pages = {25--39},
numpages = {14},
keywords = {کیفیت فضای معماری اتمسفر فضا معماری و ادراکات حسی مساجد آذربایجان‌شرقی معماری مساجد ایران},
}
%0 Journal Article
%T تبیین تجربه فضای مساجد جامع آذربایجان‌شرقی مبتنی بر نظریه اتمسفر فضا
%A شهره باقرزاده کثیری
%A مهروش کاظمی شیشوان
%A حسینی, اکرم
%A سید مهدی سید الماسی
%J معماری و شهرسازی آرمان شهر
%@ 2008-5079
%D 2021
