سابقه و هدف در سالهای اخیر، سلولهای بنیادی مزانشیمی توجه بسیاری را در حیطه پزشکی بازساختی به خود جلب کرده اند. تمایز به دودمانهای سلولی مختلف، ایمنی زایی اندک و به ویژه فعالیت ضد التهابی و سرکوب کننده/ تعدیل کننده سیستم ایمنی در این سلولها، از مهمترین علل توجه محققین به آنها بوده است. مواد و روشها در این مقاله مروری پس از جمع آوری بیش از 751 مقاله، به بررسی جامع فعالیتهای ضد التهابی و سرکوب کننده/ تعدیل کننده سیستم ایمنی سلولهای بنیادی مزانشیمی و پتانسیل درمانی آنها پرداخته شد. یافته ها سلولهای بنیادی مزانشیمی با ریخت شناسی شبه فیبروبلاستی، از منابع مختلفی هم چون مغز استخوان، بافت چربی، ماهیچه اسکلتی، ژله وارتون، بند ناف، جفت و مایع آمنیوتیک به دست می آیند. عملکرد سرکوب/ تعدیل کنندگی سلولهای بنیادی مزانشیمی به واسطه اثر مهـاری آنها بر روی سلولهای سیستم ایمنی ذاتـی و اکتسابی اعمال میشود. چنین عملکردی ناشی از ارتباطات این سلولها با سلولهای ایمنی به صورت تماس مستقیم سلول - سلول و یا به واسطه عوامل ترشحی پاراکراین می باشد. مجموعه این ترشحات یا سکرتوم این سلولها شامل اجزای مختلفی هم چون عوامل رشد، سایتوکاینها، کموکاینها، واسطه های ضد التهابی و اگزوزومها است. بسیاری از مطالعه های درون تنی در مدلهای حیوانی، توانایی بازساخت و ترمیم سلولهای بنیادی مزانشیمی در بافتها را اغلب به جای ویژگی تکثیری، ناشی از عملکرد سرکوب/ تعدیل کنندگی آنها توسط همین عوامل ترشحی می دانند. نتیجه گیری درک سازوکارهای تعامل این سلولها با عوامل سیستم ایمنی می تواند در استفاده از آنها به عنوان یک رویکرد درمانی امید بخـش در آینده در رابطه با بیماریهای ایمونولوژیک و هم چنین در زمینه پزشکی بازساختی مؤثر باشد.

کلمات کلیدی