هر چند نهاد وقف نقش مهمی در فرایند توسعه داشته است، اما کاهش مشارکت این نهاد در توسعه ی جوامع اسلامی مساله ای است که کمتر مورد تحلیل جامعه شناختی قرار گرفته است. این در حالی است که رویکرد نو نهادگرایی در جامعه شناسی اقتصادی، با ارائه ی تعریفی مبتنی بر منافع از نهادها و تعیین مکانیسم روابط علّی بین سطوح مختلف محدودیت های رسمی و غیر رسمی،کنشگران را در انجام کنش های خود، دارای عقلانیت محدود به زمینه ای می داند که توسط شبکه ها، هنجارها، عقاید فرهنگی و ترتیبات نهادی رسمی شکل گرفته است. از آنجایی که نو نهادگرایی در جامعه شناسی اقتصادی، چارچوب نظری جامعی در فهم رفتار اقتصادی و تحلیل نهادی فراهم آورده است؛ هدف پژوهش حاضر آن است تا با روش توصیفی- تحلیلی، نو نهادگرایی در جامعه شناسی اقتصادی را به عنوان رهیافتی تحلیلی معرفی نموده و بر اساس رویکرد مذکور، به تحلیل عوامل موثر بر نقش وقف به مثابه نهادی اقتصادی اجتماعی در فرایند توسعه ی ایران اسلامی بپردازد. نتیجه بیانگر آن است که محیط نهادی وقف، مدیریت متولیان موقوفات و سازمانهای متولی وقف و نیات، انگیزه ها و هنجارهای اجتماعی وقف در بین واقفان، مهمترین عواملی هستند که نقش توسعه ای نهاد وقف در ایران را تحت تاثیر قرار داده اند.

کلمات کلیدی