@article{paperid:1082318,
author = {شهره باقرزاده کثیری and مهروش کاظمی شیشوان and حسینی, اکرم and سید مهدی سیدالماسی},
title = {خوانش نظریه اتمسفر پیتر زومتور در تحلیل کیفیت فضایی مساجد آذربایجان‌شرقی (نمونه‌موردی: مساجد جامع تبریز، میانه، سراب، اهر، بناب و عجب‌شیر)},
journal = {اندیشه معماری},
year = {2020},
month = {November},
issn = {2538-3019},
keywords = {بیان مساله: یکی از مهم‌ترین ابنیه ساخته‌شده در فرهنگ‌های سنتی که نسبت معناداری با امر قدسی داشته‌اند،‌ فضاهای عبادی آنان است. مسئله اساسی در طراحی و ساخت مسجد در دوران کنونی، نسبت آن با سنت تاریخی خود در خلق فرم و فضا در مناطق مختلف ایران است.‌ یکی از رویکردها در این زمینه، تداوم کیفیت فضایی است. این پژوهش به دنبال بررسی روشی است که براساس آن بتوان کیفیت فضایی مساجد را موردتحلیل قرار داد تا شناخت عمیق‌تر مسجد حاصل شود. سوال تحقیق: در تجربة کاربران، کیفیت فضایی مساجد موردمطالعه چگونه براساس نظریة اتمسفر فضا تبیین می‌شود؟ اهداف تحقیق: هدف از انجام این تحقیق، شناخت عمیق‌تر و تبیین سهم مؤلفه‌های مؤثر بر خلق کیفیت فضای مساجد تاریخی در آذربایجان‌شرقی است که بتوان براساس آن به بازآفرینش آن کیفیت در شرایط امروز اقدام کرد. روش تحقیق: در این پژوهش روش تحقیق با توجه به ماهیت متغیرها، کیفی است و طرح تحقیق، در مرحلة شناخت مساجد موردمطالعه و اخذ نظر کاربران، پیمایشی و در مرحلة تحلیل‌داده‌ها بر اساس نظریه اتمسفر پیتر زومتور، استدلال استنتاجی (قیاسی) است. به این منظور ابتدا نظریه اتمسفر تشریح شده و سپس با بررسی عوامل مؤثر بر تجربه و ادراک فضا به نقش زمان و حس فضا پرداخته شده است. سپس مؤلفه‌ها در مساجد موردمطالعه ارزیابی شده است. مهم ترین یافته ها و نتیجه گیری تحقیق: تحلیل تفسیری یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که نسبت میان نتایج حاصل از مصاحبه‌ها و مؤلفه‌های نه‌گانه اتمسفر فضایی نظریة پیتر زومتور، قرابت معناداری دارد و از‌این‌رو، ابزار مناسبی جهت تحلیل کیفیت فضا به دست می‌دهد. در مسجد جامع تبریز، کالبد معماری و سلسله‌مراتب دسترسی عمده‌ترین نقش را در ادراک محیط در ذهن مخاطبان دارد. در مساجد بناب و عجبشیر تزئینات سرستون‌ها و تیرها بیشترین تأثیر را بر اتمسفر فضا داشته است. بنابراین شخصیت کالبدی خاص بنا یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های خلق اتمسفر در آن است. تقریباً در تمام مساجد موردمطالعه تابش نور آفتاب تفاوت معناداری در ذهنیت مردم ندارد که نشان‌دهندة درون‌گرایی ساخت مسجد در این منطقه است. در مساجد میانه، سراب و اهر رویدادهای فضا و خاطرات مردم از حضور در فضای مسجد در مراسم مختلف تأثیرگذار بوده است. کیفیت دمای احساسی فضا یکی از مؤلفه‌های ساخت اتمسفر در معماری مساجد آذربایجان‌شرقی است. رنگ قرمز آجرها، رنگ قرمز فرش‌ها و نیز تا حدی کوتاهی سقف‌ها باعث ایجاد محیط احساسی گرم شده است که در آب‌وهوای سرد منطقه، رابطة معناداری است.},
}

[Download]

%0 Journal Article
%T خوانش نظریه اتمسفر پیتر زومتور در تحلیل کیفیت فضایی مساجد آذربایجان‌شرقی (نمونه‌موردی: مساجد جامع تبریز، میانه، سراب، اهر، بناب و عجب‌شیر)
%A شهره باقرزاده کثیری
%A مهروش کاظمی شیشوان
%A حسینی, اکرم
%A سید مهدی سیدالماسی
%J اندیشه معماری
%@ 2538-3019
%D 2020

[Download]