https://dx.doi.org/10.22048/RDSJ.2020.222967.1840 علیرغم مالکیت انحصاری و همچنین پتانسیل بالای طبیعت حوضه آبخیز سیدعلی بخش رضویه شهرستان مشهد، ولی بعلت محرومیت ساکنان آن و فقر شدید امکانات، پایداری زیستی اهالی حوضه، بسیار مورد تهدید است. هدف این پژوهش بررسی جنبه‏های مختلف دهکده‏زیستی پایدار و نیز واکاوی برخورداری از مواهب طبیعی جهت رسیدن به استقلال نسبی در بعد معیشت است. جامعه آماری این پژوهش زنان و مردان بالای ١٨ سال در دهکده سیدعلی واقع در بخش رضویه شهرستان مشهد بوده و روش تحقیق به صورت آماربرداری ١٠٠ درصد خانوارها اجرا شد. جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات مورد نیاز از طریق سه روش بازدید میدانی، مصاحبه عمیق با ساکنان و همچنین تکمیل فرم‌ها و پرسشنامه‏های محقق ساخته انجام گرفت. برای تحلیل داده‏ها، از نرم‌افزار SPSS و از آماره‏های میانه، مد، میانگین، انحراف‌معیار، بیشینه، کمینه، واریانس و همچنین آزمون‏های متفاوتی چون لوین، تی‌تست، پیرسون و F استفاده گردید. نتایج حاکی از آن است که ساکنان این حوضه، یک اجتماع خانوادگی بوده و تقریبا فاقد کلیه امکانات زیربنایی هستند. براساس نتایج، در میان عوامل مؤثر بر پایداری دهکده‏زیستی، متغیرهای جاذبه طبیعی، تقدیرگرایی، انسجام اجتماعی و مشارکت اجتماعی از میانگین بالایی برخوردار بودند. وضع بد بهداشتی، پایین بودن میزان درآمد، وضع نامناسب تغذیه، پایین بودن میزان سواد و همچنین جوانی جمعیت، از علل کم‏توسعه‏یافتگی هستند. بررسی‏ها نشان داد که حوضه توانایی بالایی برای سرمایه‏پذیری و سرمایه‏گذاری دارد. بعلاوه، پتانسیل معیشت‏های جایگزین که بتواند به ارتزاق و حیات اجتماعی-زیستی منطقه کمک کند، بالاست. در این راستا، ضروری است تا تعامل ساکنان حوضه با نهادهای بویژه کارآفرینی و توسعه روستایی بیشتر شود.

کلمات کلیدی