هدف: هدف از این مطالعه بررسی تلقیح دو گونه قارچ مایکوریزا بر برخی خصوصیات رشدی، درصد همزیستی، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی و شاخص خطر و سلامت گشنیز تحت تنش فلز سنگین کادمیوم است. مواد و روش‌ها: این تحقیق به صورت گلدانی در گلخانه‌ تحقیقاتی گروه علوم باغبانی و مهندسی فضای سبز دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1397 به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 2 فاکتور و در 3 تکرار انجام شد. فاکتور اول نیترات کادمیوم در 4 سطح 0، 20، 40 و 80 میلی گرم در کیلوگرم خاک و فاکتور دوم قارچ مایکوریزا در 3 سطح عدم تلقیح با قارچ و تلقیح با قارچ‌هایGlomus mosseae وGlomus intraradices بود. نتایج: نتایج نشان داد که با افزایش غلظت کادمیوم مقادیر زیست‌توده تر اندام هوایی، سطح برگ، تعداد بذر، وزن هزار دانه، درصد همزیستی، پروتئین محلول، فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز، گایکول پراکسیداز، پلی فنول اکسیداز در گیاه گشنیز به-طور معنی‌داری کاهش پیدا کرد؛ ولی مقادیر مالون دی‌آلدئید و شاخص خطر و سلامت افزایش یافت. درحالیکه کاربرد قارچ های مایکوریزا توانست اثرات زیان‌بار کادمیوم را در گیاه کاهش دهد، به طوریکه باعث کاهش 1/47 درصدی شاخص خطر و سلامت و 2/17 درصدی مالون‌دی‌آلدئید در گیاه شدند. نتیجه‌گیری: براساس دستاوردهای این پژوهش در شرایط تنش فلز سنگین کادمیوم استفاده از قارچ‌های مایکوریزا تاثیر بسزایی در بهبود اثرات مضر کادمیوم در گیاه گشنیز داشت، به‌طوریکه باعث اصلاح شاخص خطر و سلامت برای مصرف کنندگان گردید و استفاده از قارچ‌های مایکوریزا به‌عنوان راهکاری مدیریتی در مناطق آلوده به این فلز سنگین توصیه می‌شود.

کلمات کلیدی