عنوان : ( تحلیل و بررسی مبانی در به کارگیری قواعد عقلی در استباط فقهی )
نویسندگان: علیرضا نوروزی , محمدحسن حائری , سیدمحمدتقی قبولی درافشان ,
Full Textچکیده
استناد به قواعد عقلی در استنباط فقهی مورد مناقشه بسیاری از حکیمان و فقیهان متاخر واقع شده و عمدتاً با اشکال خلط میان حقایق و اعتباریات، به استدلال‌های عقلی مجتهدان در آثار فقهی و اصولی مناقشاتی وارد کرده‌اند. با استقراء در این خصوص به سه دیدگاه مهم دست می‌یابیم: منع کلی استفاده از قواعد عقلی در استنباط فقهی، عدم منع از استناد به قواعد عقلی و قول به تفصیل میان قواعد عقلی. اتخاذ مبنا در این مسئله مبتنی بر تحلیل دو بحث صغروی و کبروی است؛ بحث صغروی از اینکه آیا گزاره‌های اصولی و فقهی حقیقی است یا اعتباری. و در فرض اعتباری بودن، بحث کبروی پیرامون اینکه آیا استناد به قواعد عقلی در اعتباریات صحیح است یا خیر. در این نوشتار، با هدف تمرکز بر جایگاه قواعد عقلی در استنباط فقهی، به دفاع از اصولیان عقل‌گرا بر آمده و ضمن تحلیل مبانی و ادله در دو بحث صغروی و کبروی، به اشکال خلط حقایق و اعتباریات پاسخ داده و در صدد اثبات این فرضیه بر می‌آییم که در راستای استنباط احکام فقهی، بر اساس پشتوانه حقیقی‌ای که اعتباریات شرعی دارند میتوانیم از قواعد علوم حقیقی و عقلی استفاده کنیم و در این راستا، ضابطه و نظریه تفصیلی جدیدی را برای استناد به قواعد عقلی در استنباط احکام شرعی بیان خواهیم کرد.
کلمات کلیدی
, اعتباریات, قواعد عقلی, قواعد فلسفی, استنباط فقهی, مبادی استنباط, فلسفه اصول
@article{paperid:1084354,
author = {نوروزی, علیرضا and حائری, محمدحسن and قبولی درافشان, سیدمحمدتقی},
title = {تحلیل و بررسی مبانی در به کارگیری قواعد عقلی در استباط فقهی},
journal = {مطالعات فقه و حقوق اسلامی},
year = {2021},
volume = {13},
number = {24},
month = {June},
issn = {2008-7012},
pages = {485--516},
numpages = {31},
keywords = {اعتباریات، قواعد عقلی، قواعد فلسفی، استنباط فقهی، مبادی استنباط، فلسفه اصول},
}
%0 Journal Article
%T تحلیل و بررسی مبانی در به کارگیری قواعد عقلی در استباط فقهی
%A نوروزی, علیرضا
%A حائری, محمدحسن
%A قبولی درافشان, سیدمحمدتقی
%J مطالعات فقه و حقوق اسلامی
%@ 2008-7012
%D 2021
