مسئله عبادیت وقف و نیز مالکیت آن در میان فقیهان همواره محل گفتگو بوده است. در حالی که عموم قدما وقف را نیازمند قصد قربت دانسته اند بسیاری از متأخران آن را توسلی شمار کرده اند چنان که در تعیین مالک عین موقوفه نیز آراء گوناگون و متضادی وجود دارد . از سوی دیگر بسیاری از فقهای متأخر وقف را عقد لازم برشمرده و حتی لزوم ناشی از عقد را دلیلی بر عدم اشتراک قصد قربت در آن دانسته اند این در حالی است که عموم فقیهان پیشین اشاره ای به عقد بودن آن نکرده اند این نوشتار که به شیوه توصیفی تحلیلی و روش کتابختنه ای سامان یافته تلاش کرده است ضمن ارائه مختصر نظرات و ادله به تبیین و تحلیل مستدل آن ها بپردازد . توجه به این نکته کلیدی که وقف در عموم روایات با واژه صدقه بیان می شده است به همراه شواهد و قرائنی که وقف را از سایر مصداق های صدقه متمایز می سازد منتج به این می شود که از یک سو وقف نوعی ایقاع لازم و نیازمند قصد قربت است و برگشت ناپذیری در آن نیزبه همیین سبب می باشد و از سوی دیگر عین موقوفه پس از وقف به مالکیت اعتباری خداوند داخل می شود همچنین این تحقیق نشان می دهد که چگونه وقف از صدقه مشروط به قصد قربت نزد عموم قدما به عقد لازم غیر مشروط به قصد قربت نزد بسیاری از متأخران تبدیل شده است.

کلمات کلیدی