در این بررسی، به مطالعه ریختشناسی کمپلکس گونهای Satureja mutica متشکل از سه گونه از جنس مرزه پرداخته شد. این کمپلکس شامل سه گونه S. mutica ، S. boissieri ، S. spicigera میباشد که از مناطق مختلف استانهای خراسانشمالی، گلستان، مازندران، گیلان و قزوین در طی فصل رویشی سال 1398 جمعآوری شد و از نظر ریختشناسی مورد مطالعه قرار گرفت. به دلیل ابهامات موجود در مرزبندی گونهای که ناشی از ناکارآمد بودن صفات موجود در کلیدهای شناسایی کتب فلورا ایرانیکا و فلور ایران است، لزوم مطالعه ریختشناسی برای این کمپلکس احساس شد. این مطالعه به منظور تعیین روابط بینگونهای و قرابت بین گونهها با استفاده از ویژگیهای ریختشناسی و زایشی مورد بررسی قرار گرفت. حدود 30 نمونه برای بررسیهای ریختشناسی از میان نمونههای جمعآوری شده و هرباریومی، انتخاب شد. پس از جمعآوری و شناسایی دقیق نمونههای گیاهی با استفاده از منابع مختلف، صفات ریختشناسی تعیین و مورد بررسی قرار گرفت که از 42 صفت ریختشناسی منتخب و متمایزکننده، تعداد 40 صفت کمی و 2 صفت کیفی، در تمامی افراد اندازه- گیری و ثبت شد. دادههای حاصل از مطالعه ریختشناسی با نرمافزار SPSS و PAST آنالیز شدند. نتایج حاصل نشان داد که تعداد گونهها از سه گونه ) S. mutica ، S. boissieri و S. spicigera ( به دو گونه ) S. mutica ، و S. spicigera ) تقلیل پیدا کرد و گونه S. mutica به دو زیرگونه ) S. mutica subsp. mutica و S. mutica subsp. boissieri ) تفکیک و تقسیم شد.

کلمات کلیدی