افزایش شدت و فراوانی نمایه­های خشکسالی به دلیل گرمایش جهانی می­تواند محیط طبیعی را به­شدت تحت تأثیر قرار دهد. بنابراین، پیش­نگری نمایه­های خشکسالی با استفاده از مدل­های گردش کلی جو (GCM) به‌منظور ارائه پیش آگاهی از شرایط خشکسالی و همچنین مدیریت ریسک‌ اقلیمی ناشی از آن ضروری است. برای این منظور از داده­های بازتحلیل پایگاه ERA5 و برونداد مدل­های CMIP5 استفاده گردید و سه نمایه روزهای خشک، دوره­های خشک و شاخص خشکی مورد بررسی قرار گرفت. نه مدل از مجموعه مدل­های CMIP5 با تفکیک افقی 5/0 درجه­قوسی گزینش و با روش نگاشت چندک دلتا (QDM) تصحیح اریبی شدند. سپس با استفاده از مدل میانگین گیری بیزین (BMA) یک مدل همادی تولید و کارایی آن با استفاده از نمودار تیلور بررسی شد. نتایج نشان داد که مدل CMIP5-MME تولید شده با روش BMA از مدل­های نه گانه منفرد موجود بهتر عمل کرده است. مدل­ همادی ایجاد شده دوره خشک و روزهای خشک را دقیق­تر از شاخص خشکی در ایران برآورده کرده است که نشان می­دهد مدل­های CMIP5 رخداد بارشی را بهتر از مقدار بارش برآورد می­کنند. نتایج گویای این است که فراوانی روزهای خشک، دوره­ خشکی و همچنین شاخص خشکی در ایران روند افزایشی خواهد داشت. شاخص خشکی (AI) که تعادل بین عرضه و تقاضای آب را در فصل مشترک جو-زمین نشان می­دهد حداکثر 15/3 درصد در متوسط پهنه ایران افزایش خواهد داشت. همچنین روزهای­ خشک و دوره خشک حداکثر به­ترتیب 50/7 و 84/28 درصد در دهه­های آینده افزایش دارند. نتایج نشان می­دهد که تحت شرایط تغییر اقلیم، طول دوره­ خشکسالی افزایش بیش­تری نسبت به شاخص خشکی خواهد داشت. این نتیجه یک تهدید جدی برای منابع آب و اکوسیستم تلقی شده و نیازمند توجه ویژه به برنامه­های مدیریت خشکسالی (DMP) در کشور است.

کلمات کلیدی