تحلیل جریان های مهاجرتی به درک روابط میان سکونتگاه ها، دلایل و تأثیرات این پدیده بر حوزه جغرافیایی و همچنین ارائه پیشنهاد و اتخاذ سیاست های جمعیتی و خدماتی مناسب، کمک می‌‌کند. این پژوهش با هدف تحلیل جریان مهاجرتِ میانْ شهرستانی در استان‌‌های خراسان، طی سال های 1390تا 1395 و پاسخ به این سوال انجام شده است: شبکه سکونتگاهی استان‌‌های خراسان (در مقیاس شهرستان)بر اساس میزان مهاجرت چه وضعیتی دارد؟ روش تحقیق این مقاله کمی بوده و رویکرد مورد استفاده در آن توصیفی- تحلیلی می باشد. شیوه جمع آوری داده‌‌ها اسنادی و از آمارهای مربوط به دوره‌‌های سرشماری 1390 و 1395 استفاده شده است. برای تحلیل داده‌‌ها از رویکرد صفت مبنا و جریان مبنا و نرم افزار Gephi استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌‌دهد که از میان شهرستان‌‌های مورد مطالعه تنها 8 شهرستان مهاجر پذیر بوده و 39 شهرستان دیگر، مهاجر فرست هستند. شهرستان مشهد از برتری بسیار بالایی نسبت به سایر شهرستان‌‌ها برخوردار است و به عنوان مرکز اصلیِ شهرستان‌‌هایِ سه استان به حساب می آید. هرچند 4 خوشه کوچک تر به مرکزیت شهرستان‌‌های بیرجند، سبزوار، بجنورد و تربت حیدریه قابل شناسایی هستند. دسته دوم به مرکزیت بیرجند، پویاترین خوشه از نظر تحرک مهاجرتی است. غالب شهرستان های مرزی و کم برخوردار، مهاجرفرستی بالایی دارند. به عبارتی علاوه بر اقتصاد، عامل جغرافیایی نیز در پویایی جمعیت موثر است.

کلمات کلیدی