زمینه و هدف: هیپنوتیزم واقعیتی چندبعدی است که بعد روانشناختی بالینی آن یعنی هیپنوتراپی و هیپنوآنالیز بیشتر مورد توجه قرار گرفته است و بعد کنترل ذهن و سلب اراده سوژه، مورد غفلت و حتی انکار قرار گرفته است. ورود فقه و حقوق اسالمی در این حوزه و واکاوی ماهیت هیپنوتیزم و مطالعه اثر هیپنوتیزم در شکلگیری اعمال مجرمانه و نحوه کیفردهی اینگونه اعمال، یک نیاز ضروری است. بر این اساس، تحقیق حاضر با هدف تحلیل ابعاد فقهی حقوقی نقش هیپنوتیزم یا به عبارتی خلسه هیپنوتیک در ارتکاب اعمال مجرمانه و نحوه اعمال مجازات در اینگونه جرائم، به رشته تحریر در آمده است. مواد و روشها: مقاله حاضر توصیفی تحلیلی است که با روش کتابخانهای، با بهرهگیری از ابزار فیشبرداری به واکاوی ماهیت هیپنوتیزم و مطالعه اثر هیپنوتیزم در شکلگیری اعمال مجرمانه و نحوه کیفردهی اینگونه اعمال و نیز بررسی برخی از مصادیق مهم و مبتال به جرائم هیپنوتیک مانند ربایش مال غیر، قتل دیگری و تجاوز جنسی از طریق هیپنوتیزم میپردازد. نتیجهگیری: یافتهها حاکی از آن است که درجات چهار و باالتر خلسه هیپنوتیک که در آن تلقینات غیرواقعی امکانپذیر هستند، درصورتیکه کارکردی غیردرمانی )مجرمانه( داشته باشند، منطبق بر مؤلفههای سحر است. سه نوع مهم جرائم هیپنوتیک عبارتند از قتل هیپنوتیک، تجاوز جنسی هیپنوتیک و ربایش مال غیر از طریق هیپنوتیزم. در همه این موارد اگر سوژه، مسلوباالراده باشد جرم به او مستند نمیشود و هیپنوتیزور مسئول بوده و مجازات میشود اما اگر سوژه با قصد ارتکاب جرم در حالت خلسه، خود را در اختیار هیپنوتیزور قرار دهد مسئولیت کیفری بر عهده او قرار گرفته و مشمول مجازات میگردد. چنانچه سوژه، مجنیعلیه یا قربانی جرم هیپنوتیک باشد هیپنوتیزور مباشر جرم محسوب میشود.

کلمات کلیدی