چکیده زمینه و هدف: ضرورت دارد نقشکارکرد تحولی خانواده، ویژگیهای شخصیتی و مشکالت روانشناختی والدین بر تحول هیجانیکودک آشکار شود؛ بنابراین این مطالعه با هدف بررسی رابطٔهکارکرد تحولی خانواده، ویژگیهای شخصیتی و استرس والدگری مادران با تحول هیجانی-کارکردی پسران مبتال به اختالل طیف اتیسم انجام شد. روشبررسی: این پژوهش بهلحاظ هدف کاربردی و از جنبٔه روششناختی از نوع همبستگی بود. شرکتکنندگان پژوهش را مادران وکودکان پسر مبتال به اختالل طیف اتیسم از سه مرکز آموزشی ویژه در شهر مشهد در سال ۹۸-1۳۹۷ تشکیل دادند که از میان آنها پنجاه مادر و پسر مبتال به اختالل طیف اتیسم، بهروش نمونهگیری دردسترس انتخاب شدند. برای ارزیابی آنها، پرسشنامٔه سنجشکارکرد تحولی خانواده )عالی و همکاران، ۱۳۹۴ ،)پرسشنامٔه پنجعاملی شخصیت نئو )کاستا و مککری، 1۹۹۲ ،)شاخص استرس والدگری )آبیدین، 1۹۹۰ )و پرسشنامه تحول هیجانیکارکردی )گرینسپن وگرینسپن، ۲۰۰۲ )بهکار رفت. تحلیل دادهها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون در نرمافزار SPSS نسخٔه ۲۳ در سطح معناداری ۰٫۰۵ صورتگرفت. یافتهها: بین کارکرد تحولی خانواده با تحول هیجانی-کارکردی پسران مبتال به اختالل طیف اتیسم، رابطه مستقیم و معناداری مشاهده شد )۰٫۰۳۳=p ،۰٫۳۳=r .)بین ویژگی شخصیتی روانرنجورخویی مادران با تحول هیجانی-کارکردی پسران مبتال به اختالل طیف اتیسم، رابطه معکوس و معنادار )۰٫۰۳۷=p ،۰٫۳۰=-r )و بین ویژگیهای شخصیتی برونگرایی )۰٫۰۰1˂p ،۰٫۵۰=r )و دلپذیربودن )۰٫۰۳۲=p ،۰٫۳۳=r )مادران با تحول هیجانی- کارکردی پسران مبتال به اختالل طیف اتیسم، رابطه مستقیم و معناداری بهدست آمد. همچنین بین استرس والدگری مادران با تحول هیجانی- کارکردی پسران مبتال به اختالل طیف اتیسم رابطه معناداری مشاهده نشد )۰٫۶۲۰=p ،۰٫۰۷=-r.) نتیجهگیری: براساس یافتههای پژوهش، فقط بینکارکردتحولی خانواده و ویژگیهای شخصیتی مادران )روانرنجورخویی، برونگرایی و دلپذیربودن( با تحول هیجانی-کارکردی پسران مبتال به اختالل طیف اتیسم رابطٔه معناداری مشاهده میشود

کلمات کلیدی