هدف: این پژوهش به‌منظور نشان دادن کیفیت و آثار بازنمایی شناختی نگاه ابزاری به زن در جوامع دارای ریشۀ مشترک زبانی و آزمودن سنجۀ مقوله‌های شناختی و ابزار ساختواژی در برهم‌کنش‌های زبانی-فرهنگی به‌انجام رسیده است. روش: پس از تعیین جنس دستوریِ تعداد 330 ابزارواژۀ متداول در صنایع مختلف، به‌عنوان مرتبط‌ترین پیکرۀ زبانیِ مبتنی بر چهارچوب نظری پژوهش؛ زبان‌شناسی فرهنگی، در زبان‌های فرانسوی و ایتالیایی و جوامع متبوع به‌عنوان نمونه، پژوهش حاضر از روشی ترکیبی در تحقیق استفاده نموده و داده‌ها از هر دو مسیر کیفی و کمّی تحلیل شده‌اند. یافته‌ها: اگرچه فرهنگ ایتالیایی‌زبانان نسبت به فرانسوی‌زبانان، در رابطه با موضوع زنان، از منظر این پژوهش، در حدی جزئی، جنسیت‌زده‌تر و ابزارانگارانه‌تر است. با این وجود، آزمون کای‌دو، اختلاف بسامد جنس مؤنث و مذکر را در ابزارواژه‌های درون زبان ایتالیایی و نیز اختلاف بسامد جنس مؤنث بین دو زبان را معنادار ندانسته و در‌نتیجه مشخص گردید که شناخت فرهنگی متشابه ایتالیایی‏زبانان به «زن»، صرفاً از این جهت، در مقایسه با فرانسوی‏زبانان، در نسبت و هم‌بسته است با اشتراکات زبانی بالای آن‌ها. از دستاوردهای دیگر این تحقیق، ارائۀ روش‌شناسی نوین در گردآوری و تحلیل داده‌های مقوله‌بنیاد شناختی و نیز جانمایی نگاه ابزاری به زن در ساختواژۀ زبان‌های دارای جنس دستوری است.

کلمات کلیدی