رواناب سطحی از مهم‌ترین بخش‌های چرخه هیدرولوژیکی به شمار می‌رود و تخمین دقیق آن نقش مهمی در مدیریت حوضه آبریز و طراحی سازه‌های آبی دارد. از این‌رو استفاده و توسعه روش‌های دقیق و قابل اعتماد جهت مدل‌سازی رواناب حوضه‌ها ضروری است. اتوماتای سلولی یک روش بنیادی برای شبیه‌سازی سیستم‌های پیچیده است. برای مدل‌سازی رواناب سطحی با استفاده از اتوماتای سلولی، حوضه آبریز به صورت شبکه‌ای از سلول‌ها تعریف می‌شود. تراز آب به ‌عنوان حالت سلول بیان می‌شود و با استفاده از قوانین انتقال، سلول‌ها از یک حالت به حالت دیگر با گذشت زمان بروزرسانی می‌شوند. در این مقاله رواناب حاصل از بارش به روش اتوماتای سلولی شبیه‌سازی شده است. ابتدا رواناب سطحی بر روی چند مدل مستطیلی با استفاده از روش اتوماتای سلولی مد‌ل‌سازی شده و جهت صحت‌سنجی، نتایج مدل اتوماتای سلولی با روش‌های تحلیلی موجود مقایسه گردیده است. در ادامه با استفاده از مدل اتوماتای سلولی رواناب در حوضه آبریز Con واقع در کشور اسپانیا شبیه‌سازی شده و مقادیر دبی محاسباتی با مقادیر مشاهداتی مقایسه شده است. مقایسه نتایج مدل اتوماتای سلولی و روش‌های تحلیلی نشان می‌دهد که مدل اتوماتای سلولی از دقت بالایی برخوردار است. همچنین در مدل‌سازی رواناب حوضه آبریز Con مقادیر ضریب همبستگی، جذر میانگین مربعات خطا و ضریب نش-ساتکلیف به ترتیب 99/0، 11/0 و 97/0 می‌باشد. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که روش اتوماتای سلولی می‌تواند به عنوان یک روش کاربردی و دقیق برای مدل‌سازی رواناب استفاده شود.

کلمات کلیدی