در این پژوهش، به بررسی اثر ساختار دوده بر خواص فیزیکی-مکانیکی و رفتار نفوذ پذیری لاستیک اکریلونیتریل بوتادین (NBR) در برابر گاز CO2 پرداخته می شود. آمیزههای لاستیکی با استفاده از سه نوع دوده N330، N550 و N660 با سامانه پخت گوگردی تهیه گردید. خواص مکانیکی شامل سختی، استحکام کششی، ازدیاد طول، مدول و مقاومت پارگی اندازهگیری شد. آزمون تراوایی گاز در نمونههای لاستیکی بر اساس استاندارد ISO 2872 در دستگاه مدل PER-250 به وسیله گاز CO2 در دمای C˚90 و فشار 50 بار انجام شد. خواص نفوذپذیری گاز شامل میزان تراوایی ، ضریب نفوذ و ضریب حلالیت اندازهگیری و محاسبه شد. نتایج خواص مکانیکی مطابق انتظار بود، به‌طوری که برای دوده N330 بیشترین سختی و استحکام کششی و کم‌ترین ازدیاد طول حاصل شد. با کاهش اندازه ذرات دوده، به دلیل ساختمان ضعیفتر، امکان تجمع و احتمال جذب بیشتر مولکول‌های گاز در اطراف ذرات، ضریب نفوذ افزایش یافت. نتایج نشان داد با کاهش اندازه ذرات دوده، به دلیل اندرکنش بالاتر دوده- لاستیک، امکان اتصالات عرضی بیشتر و کاهش تحرک زنجیره ها میزان نفوذپذیری گاز CO2 در ولکانیده‌های لاستیکی کاهش می‌یابد. یافتن ارتباط بین ساختار و خواص آمیزه‌های لاستیکی از جمله ویژگی‌های نفوذپذیری گاز، برای ساخت و تولید قطعات لاستیکی حوزه بالادستی صنعت نفت و گاز از اهمیت بالایی برخوردار است.

کلمات کلیدی