کهن نامه ادب پارسی, دوره (13), شماره (1), سال (2022-9) , صفحات (473-497)

عنوان : ( خاندان بهبهانی و گفتمان تصوف‌ستیزی در دوره قاجار )

نویسندگان: سعید مهری , محمد تقوی ,

بر اساس تصمیم نویسنده مقاله دسترسی به متن کامل برای اعضای غیر دانشگاه ممکن نیست

استناددهی: BibTeX | EndNote

چکیده

با اوج­گیری تصوف در اوایل دورۀ قاجار، کشمکش میان مجتهدان و صوفیان نیز شدت گرفت. صوفیان تلاش می­کردند تا پایگاه اجتماعیِ سابق خود را به­دست آورند و از طرفی مجتهدان نیز نمی­خواستند به این رقیبانِ سُنتی خود مجالی دهند. این امر سبب شد در دروۀ قاجار جریانی تازه از نزاع میان مجتهدانِ شیعه و صوفیان پدید آید. این نزاع دوسویه، در حد مجادلات قلمی و ردّیه نویسی متوقف بود، تا اینکه در اوایل دوره قاجار محمدعلی بهبهانی و فرزندانش سردمدار گفتمان تصوف­ستیزی شدند. ازاین دوره به بعد نزاع صوفی و فقیه دیگر نزاعِ عقیدتیِ مبتنی بر ردّیه نویسی نیست، بلکه تلاشی است برای حذف گفتمانِ رقیب. خاندان بهبهانی دراین گفتمان صوفی­ستیزانه، نقشی پررنگ داشت و فصلی نو پدید آورد. اهمیت بهبهانی­ها در این گفتمان صوفی­ستیزانه، هم از جهت کثرت آثار صوفی­ستیزانۀ افراد این خاندان است و هم عَمَلِ صوفی­کُشیِ آنان؛ که این اقدام سبب شد چهارتن از صوفیان مشهور زمانه، مستقیماً و یا با دستور محمدعلی بهبهانی کشته شوند؛ اقدامی که پیش ازین در تاریخ بی­سابقه یا کم­نظیر بوده­است. این مقاله می­کوشد منحصراً به به بررسی نقش محمدعلی بهبهانی و خاندانِ او در تقویت و گسترش گفتمان صوفی­ستیزانۀ اوایل دوره قاجار بپردازد.

کلمات کلیدی

, بهبهانی خاندان قاجار, دوره گفتمان, ستیزی, تصوف
برای دانلود از شناسه و رمز عبور پرتال پویا استفاده کنید.

@article{paperid:1092076,
author = {مهری, سعید and تقوی, محمد},
title = {خاندان بهبهانی و گفتمان تصوف‌ستیزی در دوره قاجار},
journal = {کهن نامه ادب پارسی},
year = {2022},
volume = {13},
number = {1},
month = {September},
issn = {2383-0603},
pages = {473--497},
numpages = {24},
keywords = {بهبهانی خاندان قاجار، دوره گفتمان، ستیزی، تصوف},
}

[Download]

%0 Journal Article
%T خاندان بهبهانی و گفتمان تصوف‌ستیزی در دوره قاجار
%A مهری, سعید
%A تقوی, محمد
%J کهن نامه ادب پارسی
%@ 2383-0603
%D 2022

[Download]