عنوان : ( بررسی تنوع ژنوتیپهای عدس (Lens culinaris Medik.) تحت تنش یخ‌زدگی در شرایط کنترل شده )
نویسندگان: جعفر نباتی , احمد نظامی , سیده محبوبه میرمیران , محمد محمدی , علیرضا حسن فرد ,
Full Textچکیده
این مطالعه به‌منظور بررسی صفات مؤثر در تحمل به یخ‌زدگی ژنوتیپهای عدس، به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در شرایط کنترل‌شده در دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1398 اجرا شد. عوامل موردمطالعه شامل 18 ژنوتیپ عدس در چهار دمای یخ‌زدگی (صفر، 15-، 18- و 20- درجه سانتی‌گراد) بودند. نتایج نشان داد که کاهش دما به 18- و 20- درجه سانتی‌گراد سبب کاهش درصد بقاء در بیشتر ژنوتیپ‌ها شد. بیشترین درصد بقاء در دمای 18- درجه سانتی‌گراد در ژنوتیپ MLC11 مشاهده شد. هیچ‌کدام از ژنوتیپهای موردمطالعه قادر به تحمل دمای 20- درجه سانتی‌گراد نبودند. در دمای 15- درجه سانتی‌گراد ژنوتیپهای MLC13، MLC17، MLC70، MLC409 و MLC454 دارای بقای بالای 80 درصد بودند. تجزیه به عامل‌ها نشان داد که عامل اول 12/31 درصد از تغییرات را با کلروفیلa، کاروتنوئیدها، نسبت Cha/Chb، کل رنگ‌دانه‌های فتوسنتزی و مهار فعالیت رادیکال آزاد DPPH و عامل دوم 28/18 درصد از تغییرات را با کلروفیلb، پراکسیداز، ارتفاع بوته و زیست‌توده توجیه می‌کند. با توجه به این صفات ژنوتیپهای MLC8، MLC13، MLC17، MLC38، MLC84، MLC286 و MLC334 به‌عنوان ژنوتیپهای با تحمل بالا به تنش می‌باشند. تجزیه خوشه‌ای ژنوتیپ‌ها و مقایسه میانگین گروه‌ها نشان داد که تمامی صفات به‌جز کربوهیدرات‌های محلول، پرولین، محتوای نسبی آب برگ، کاتالاز و پتانسیل اسمزی در گروه اول (MLC8، MLC11، MLC33، MLC47، MLC70، MLC84، MLC409، MLC454 و MLC472) نسبت به میانگین کل برتری داشتند؛ بنابراین از این ژنوتیپ‌ها به دلیل برتری از نظر بقاء می‌توان در مطالعات تکمیلی تحمل به یخ‌زدگی در شرایط مزرعه در مناطق سرد استفاده نمود.
کلمات کلیدی
, پتانسیل اسمزی, پرولین, تجزیه خوشه‌ای, کاتالاز, کربوهیدرات‌های محلول
@article{paperid:1092438,
author = {نباتی, جعفر and نظامی, احمد and سیده محبوبه میرمیران and محمدی, محمد and حسن فرد, علیرضا},
title = {بررسی تنوع ژنوتیپهای عدس (Lens culinaris Medik.) تحت تنش یخ‌زدگی در شرایط کنترل شده},
journal = {پژوهش های حبوبات ایران},
year = {2023},
volume = {14},
number = {1},
month = {July},
issn = {2008-725X},
pages = {92--111},
numpages = {19},
keywords = {پتانسیل اسمزی، پرولین، تجزیه خوشه‌ای، کاتالاز، کربوهیدرات‌های محلول},
}
%0 Journal Article
%T بررسی تنوع ژنوتیپهای عدس (Lens culinaris Medik.) تحت تنش یخ‌زدگی در شرایط کنترل شده
%A نباتی, جعفر
%A نظامی, احمد
%A سیده محبوبه میرمیران
%A محمدی, محمد
%A حسن فرد, علیرضا
%J پژوهش های حبوبات ایران
%@ 2008-725X
%D 2023
