زرشکها(Berberis spp.)گروه بزرگی از درختچه های خاردار همیشهسبز یا خزاندار متعلق به خانواده زرشک(Berberidaceae)هستند که به دلیل کاربردهای متعدد از قبیل مصارف خوراکی، خواص دارویی اندامهای مختلف آنها در پزشکی و همچنین بهه ننهوان گیاههان زینتهی از اهمیه ویژهایبرخوردارند. گونههای زرشک با توجه به تنوع زیادی که دارند، یکی از ذخایر توارثی گیاهی ارزشمند کشورمان محسوب میشوند. یکی از اقدامات اولیه در مورد بهنژادی و بهبود کیفی محصول زرشک بیدانه، شناسایی و جمعآوری انواع ژنوتیپهای وحشی بهیدانهه و دانههدار زرشهکمهیباشهد.در پژوهش حاضر شانزده ژنوتیپ زرشک بومی ایران (زرشکبیدانه و پانزده ژنوتیپ دانهدار) از لحاظ برخی خصوصیات فیزیکی ارزیابی گردید. دامنه مقادیر این صفات شامل طول خوشه (29/6-67/1سانتیمتر)، تعداد حبه در خوشه (90/23-67/4ندد)، طول حبهه (87/11-66/7میلهیمتهر)، قرهر حبهه (39/7-74/4میلیمتر)، تعداد بذور سالم (73/1-0ندد)، تعداد بذور سقط شده (27/3-0ندد) در حبه، وزن صد حبهه تهازه (72/30-89/10گهرم) و خشک (00/10-32/3( گرم)، درصد گوش17/98-93/51درصد) و درصد بذور (07/48-50/1درصهد)، درصهد آ بمیهوه (87/71-22/51درصهد)، ( درصد رطوب84/11-20/8درصد) و شاخصههای رنهL(13/38-83/22،)a(76/37-31/2) وb(52/21-23/3-)تعیهین شهدمیهوه . رنه ژنوتیپنارنجی تا قهوه های زرشک مورد بررسی بسیار متنوع و از رنای و آبی تیره متغیر بودند.ژنوتیپ2-5بیشترینرا از لحاظ و شباهیژگیههای فیزیکیبه زرشک بیدانه. داشدر مجموع میتوان اظهار نمود که ژنوتیپ، ابعهاد حبهه، درصهد های زرشک مورد بررسی از نظر خصوصیات میوه (رن پژوهش و بذر و غیره) تنوع قابل توجهی داشته و مواد ژنتیکی ارزشمندی جه گوشهای بهنژادی آینده در زمینهه بهبهود خصوصهیات کمهی و کیفهی ریزمیوهزرشک میباشند.

Keywords