2869 اختلاف دعاوی هنگام وجود یا فقدان بینه با تاکید بر نظرات آیت الله موسوی اردبیلی فصلنامه علمی)مقاله علمیپژوهشی(جامعهشناسی سیاسی ایران، سال چهارم، شماره چهارم(پیاپی16)زمستان1400،صص2885-2869 اختلاف دعاوی هنگام وجود یا فقدان بینه با تاکید بر نظرات آیت الله موسوی اردبیلی زهرااحمدیافزادی1 محمد صادق علمیسولا (نویسندهمسئول)2 حسینناصریمقدم3 چکیده از آنجا که آیت الله موسوی اردبیلی مدت زمانی در حوزه ریاست قضایی کشور قرارداشتند به طور عملی با مسائل و چالشهای آن روبرو بودند از همین روی نظرات و دیدگاه های ایشان که در کتاب فقه القضا منعکس شده مبتنی بر همین واقعیات خارجی بوده و صرفا مسائل نظری یا غیرکاربردی یا مسائل قدیمی که در عصر کنونی مصداقی نداشته را مطرح نمی کنند و ضمن بیان مسائل اصل و کاربردی به ارائه راهکار پرداخته اند لذا دیدگاههای ایشان مبتنی بر واقعیات جامعه قضایی کشور و توجه به مقتضیات زمانی و مکانی بوده و تا جایی که توانسته و مخالف با ادله شرعی نبوده احکام روزآمد و کارآمدی را بیان نموده است.از جمله مواردی که توجه آیت الله موسوی اردبیلی به مقتضیات و محدودیتهای جامعه مشاهده می شود میتوان بهجایگاه فحص در موارد اختلافنظر بین طرفین دعوا اشاره کرد.اگر اختلافنظری بین دو طرف دعوی به وجود آید یکی از راهکارهایی که هموارهآیت الله موسوی اردبیلی بدان تاکید دارند فحص و جستجو پیرامون ابعاد قضیهتوسط دستگاه قضا است. در عصر حاضر نیز اختلافات زیادی بین مردم به وجود می آید که جهت حل آن به دادگاه مراجعه می کنند در اینجا لزوم فحص و جستجو از طریق ابزاری به نام کارشناسان قوه قضائیه، وکلا، دادستان، بازپرس، ضابطین قضایی و ... امکان پذیر است و قاضی می تواند بنابر موردفحص و جستجو پیرامون هر قضیه را مسئول مناسب ارجاع دهد تا بدین وسیله از تراکم پرونده ها کاسته شده و در نتیجه هم کار قاضی کاهش یافته و هم مردم رضایت بیشتری را از روند سریع تصمیمات قضایی داشته باشند. لذا فحص و جستجو پیرامون ابعاد قضایا که همواره مورد تاکیدآیت الله موسوی اردبیلی بودهمی تواند به عنوان راهکاری جهت حل سریع پرونده های قضایی در زمان کنونی به کار گرفته شود.

کلمات کلیدی