هدف این مقاله تحلیل متنی - بافتی تصاویر شعر 23 از شاملو با الگوی فرکلاف است. شعر 23 شعری سیاسی است و رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف از کارآمدی کافی در تحلیل گفتمانی این شعر برخوردار است. این شعر بیانی تمثیلی از اوضاع سیاسی زمان است. ابعاد بلاغی تصاویر در سطح توصیف، و بافت موقعیتی و ساختارهای سیاسی – اجتماعی مؤثّر بر تصاویر، در سطوح تفسیر و تبیین تحلیل شدند. تصویر مرکزی شعر آشفتگی اوضاع سیاسی – اجتماعی ایران آن زمان است. ابعاد ایدئولوژیک تصاویر در نوع، تعداد، چگونگی و کارکرد آنها مستتر است. بافت موقعیتی تصاویر، راهپیمایی 23 تیر 1330 است که به کشته شدن تعداد زیادی از مردم انجامید. ساختار تأثیرگذار بر فضای تصاویر، نابسامانی اوضاع سیاسی، اختلافات آشکار و پنهان نهادهای قدرت، دخالت‌ها و رقابت‌های عوامل خارجی و ضدّیت تفکّر چپ با آمریکا و سرمایه‌داری است. کارکرد ایدئولوژیک تصاویر، در ابعاد هم‌زمانی سرایش شعر با واقعه، بیان صریح، واژگان سیاسی، گرایش چپ شاعر و مخالفت او با حکومت قابل‌ردیابی است.

کلمات کلیدی