با توجه به توسعۀ تجارت الکترونیکی و انجام بخش اعظمِ فعالیت‌های روزانۀ اشخاص در فضای مجازی، امروزه روش‌های برخط حل اختلاف توانسته است جایگاه قابل قبولی را پیدا کند. یکی از ابهاماتی که در مورد روش‌های برخط حل اختلاف وجود دارد، تعیین مقر است. اصولاً تصمیم‌گیری در خصوص بسیاری از مسائل مهم در فرایند رسیدگی به دعوا، از طریق رجوع به مقررات قانونی مقرّ حل اختلاف صورت می‌گیرد، اما به دلیل نبود مکان‌های مرتبط در روش‌های برخط حل اختلاف، نحوۀ تعیین مقر، محل تردید است. در پژوهش حاضر مطالب یادشده به این شرح مورد بررسی قرار گرفته است: «رویکرد مکان‌زدایی از روش‌های برخط حل اختلاف»، «تعیین مقر در میانجیگری برخط»، «تعیین مقر در داوری برخط» و «تعیین مقر در مذاکرۀ برخط». در نهایت، نگارندگان مقالۀ حاضر به این نتیجه دست یافته‌اند که حسب اصل مکان‌زدایی، در صورت انتخاب مقر از سوی طرفین حل اختلاف برخط، مقر انتخابی ملاک است. در صورت عدم انتخاب مقر از جانب طرفین دعوا در داوری برخط، معیارهای مناسب بودن مقر از لحاظ حقوقی، قانون شکلی حاکم و دادگاه صالح انتخابی می‌توانند جهت تعیین مقر استفاده شوند، اما در میانجیگری برخط و مذاکرۀ برخط به دلیل فقدان اثر حقوقی، تعیین مقرّ حل اختلافِ برخط ضرورتی ندارد.

کلمات کلیدی