درک رفتار نیروی‌کار در مواردی که مربوط به تصمیم افراد به انجام اضافه‌کاری است، در ارزیابی دقیق اثرات سیاست‌های اشتغال‌زایی، از اهمیت اساسی برخوردار می‌باشد؛ با توجه به اینکه موضوع اضافه­کاری در تحلیل­های مربوط به منابع انسانی و نظام بازارکار در اقتصاد کلان، تا حدودی نادیده گرفته شده است، این مقاله به بررسی این موضوع از طریق تحلیل رفتار نیروی‌کار ایران با استفاده از آمار هزینه و درآمد خانوارهای شهری برای دوره زمانی 99-1384 پرداخته و عواملی که بر تصمیم­گیری فرد در خصوص اضافه­کاری تأثیرگذار هستند را مورد مطالعه و بررسی قرار می­دهد. روش مورد استفاده در این مطالعه، الگوریتم داده‌کاوی درخت تصمیم می­باشد که به ما این امکان را می‌دهد تا با پی‌بردن به توزیع زیربنایی داده‌های اخذ شده از مجموعه افراد مورد بررسی، بتوانیم رفتار آن‌ها را مطالعه کرده و در مورد آن استنتاج‌ منطقی و مفید داشته باشیم. نتایج حاکی از این است که اضافه­کاری به سختی با ویژگی‌های سطح فردی مانند سن، تحصیلات، جنسیت، نگرش­های کاری و یا هر عامل غیرقابل مشاهده­ای که این متغیرها نماینده آن هستند، تعریف می‌شود، اما می‌توان آن را به وضعیت شغلی و مهارتی که نیروی­کار دارد، ویژگی‌های ساختاری بازار کار و همین­طور دهک هزینه­ای که خانوار در آن قرار دارد نسبت داد. این نتایج می­تواند پیامدهای قابل توجهی هم برای افراد و هم برای سیاست­گذاران، به جهت تخصیص بهینه نیروی­کار داشته باشد.

کلمات کلیدی