یکی از راه های جلوگیری ازشوک های مختلف و لذا نوسانات درآمدهای ارزی در کشورهای صاحب منابع، تاسیس صندوق ذخیره ارزی است. صندوق توسعه ملی در ایران به عنوان ابزاری در جهت کنترل این نوسانات ایجاد شده است تا بتواند اثرات منفی تکانه های نفتی بر متغیرهای کلان اقتصادی را کاهش دهد. ایران بویژه در سال های اخیر با افزایش تحریم های مختلفی روبرو بوده و این تحریم ها علاوه بر تحریم های نفتی به تعداد قابل توجهی تحریم های مالی گسترش یافته است که با تحت تاثیر قرار دادن تجارت خارجی، سبب افزایش نوسانات ارزی در کشور شده است. لذا، در مطالعه حاضر، سعی بر آن شده است تا آثار همزمان انواع تحریم های اقتصادی در کنار نقش صندوق توسعه ملی بر متغیرهای اقتصاد ایران مورد ارزیابی قرار گیرد. برای این منظور شوک های وارد شده با تاکید بر چند مسیر مهم صادرات و واردات و با توجه به تغییرات ایجاد شده در بخش های مختلف به دلیل حضور صندوق توسعه ملی، مدلسازی شده است. الگوی تجربی از نوع تعادل عمومی پویای تصادفی مبتنی بر رویکرد کینزین های جدید می باشد. داده های مورد استفاده شامل داده های فصلی سری زمانی طی دوره 2004-2020 است که در این دوره زمانی ایران با فشار حداکثری تحریم ها مواجه بوده است. پس از تخمین مدل با استفاده از روش بیزین، الگو شبیه سازی شده است. با توجه به نتایج حاصل شده، اعمال تحریم های صادراتی بر کالاهای غیرنفتی و کالای وارداتی واسطه ای سبب بیشترین اثرگذاری بر اشتغال، دستمزد، تورم و تولید کل بوده است. همچنین، تحریم های نفتی در مقایسه با سایر انواع تحریم ها تاثیر کمتری بر اقتصاد ایران دارد. علاوه بر این، نتایج حاکی از آن است صندوق توسعه ملی کارکرد خود را در اقتصاد ایران از دست داده و قادر به کاهش نوسانات ارزی ناشی از تحریم ها بر اقتصاد نیست.

کلمات کلیدی