امروزه فرسایش آبی یکی از شکلهای مهم تخریب طبیعت به شمار میرود و معضلات ناشی از آن از مشکلات جدایی ناپذیر حوزه های آبخیز کشور است. در بین عوامل متعدد محیطی موثر بر فرسایش پذیری خاک سنگ شناسی، توپوگرافی و اقلیم از مهمترین عوامل موثر در فرسایش پذیری خاک میباشند. هدف از این پژوهش بررسی خصوصیات خاک شامل تعداد موثر قطره (NDI)، میانگین وزنی قطر خاکدانه ها (MWD)، مقاومت فروروی خاک (PR)، چسبندگی خاک (COH)، هدایت اشباع (Ks) و شاخص فرسایش پذیری خاک (K) میباشد. بنابراین شش جنس سنگ (گرانیت، آهک، افیولیت، شیل، مارن و ماسه سنگ) در استان خراسان رضوی انتخاب شد و نمونه برداری در سه کلاس شیب 10-0، 25-10 و بیشتر از 25 درصد در سال1400 انجام شد. به منظور مقایسه فرسایش پذیری خاک در جنس سنگهای مشابه در اقلیم مختلف، جنس سنگ آهک در شهرستان طبس (اقلیم خشک) انتخاب شد. نتایج نشان داد میانگین شاخص فرسایش پذیری خاک و سایر شاخصها در جنس سنگهای مختلف دارای تفاوت معنی داری میباشند (001/0P < ) نتایج اندازه گیری شاخص فرسایش پذیری خاک در شیبهای مختلف نشان دهنده عدم معنیداری شاخص فرسایش پذیری در سه کلاس شیب بود (0.0893(p < 0.05, sig = فرسایش پذیری خاک در آب وهوای مختلف در جنس سنگ مشابه آهک با مقدار83/0در جنس سنگ آهک طبس و 96/0 تن هکتار ساعت بر هکتار مگاژول میلی متر در جنس سنگ آهک سرخس، نشان داد، فرسایش پذیری خاک در آب و هوای مختلف دارایت فاوت معنیداری میباشد(05/0,p<023/0=sig). نتایج اندازه گیری شاخصCSEI نشان داد بیشترین مقدار کاهش فرسایش پذیری منعکس شده توسط این شاخص در جنس سنگ گرانیت با میزان 64 درصد و کمترین مقدار آن در جنس سنگ شیل با مقدار 25 درصد میباشد.

کلمات کلیدی