هدف اصلی پژوهش حاضر، شناسایی عناصر برنامه‌درسی مطلوب در توسعه کنشگری اجتماعی زنان در آموزش‌وپرورش رسمی ایران است. جهت نیل به این هدف، از روش تحقیق کیفی پدیدارشناختی و درک تجربه زیسته مدیران آموزش‌وپرورش و دیدگاه‌های متخصصان برنامه‌درسی، استفاده شده‌است. برای جمع‌آوری اطلاعات، از مصاحبه نیمه‌ساختاریافته با مشارکت‌کنندگان، برای کدگذاری و تحلیل داده‌ها از روش استراس و کوربین (1998) و جهت ارزیابی قابلیت اعتماد یافته‌های کیفی از مدل گوبا و لینکلن (1982) استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل داده‌ها، مشتمل بر 85 مفهوم، 13 مؤلفه و چهارمضمون است. مطابق با دیدگاه‌های مشارکت‌کنندگان پژوهش، برنامه‌های درسی شامل چهار عنصر اصلی هدف، محتوا، روش‌ها و فعالیت‌های یاددهی-یادگیری و ارزشیابی آموزشی است. عنصر هدف شامل مولفه‌های اعتباربخشی به جایگاه کنشگری اجتماعی زنان، تربیت زنان به عنوان شهروند مسئول و فعال، رشد توانمندی‌های عاطفی دانش‌آموزان است. عنصر محتوا شامل انتخاب محتوای مناسب جهت رشد کنشگری اجتماعی دانش آموزان دختر و توجه به اصول سازماندهی محتوای برنامه درسی، عنصر روش‌ها و فعالیت‌ها شامل آموزش مشارکت‌محور، تناسب فعالیت‌های یاددهی-یادگیری با واقعیت‌های اجتماعی، استفاده از الگوهای آموزش حل‌مساله در آموزش و حمایت روانی-عاطفی معلم از فراگیران و عنصر ارزشیابی شامل ارزیابی بر مبنای کیفیت رشد اجتماعی، مؤلفه سنجش همسالان، استفاده از پوشه کار و خودارزشیابی است. با توجه نتایج تحقیق، جهت ارتقا کنشگری اجتماعی دختران و زنان، انتظار می‌رود نظام آموزش‌وپرورش و برنامه‌ریزان‌درسی، نسبت به بهسازی و اصلاح برنامه‌های‌درسی رسمی در آموزش‌وپرورش بر اساس عناصر چهارگانه برنامه‌درسی اقدام نمایند تا زمینه توسعه توانایی‌های دانش‌آموزان دختر جهت مشارکت فعال و سازنده در عرصه‌های اجتماعی و فرهنگی، فراهم گردد.

کلمات کلیدی