عصر حاضر به نوعی عصر اقتصادی و پیوندهای اقتصادی است. این امر سبب شده است که جایگاه و اهمیت مولفه های اقتصادی در مقیاس های مختلف ملی، منطقه ای و حتی جهانی تا حد قابل توجهی افزایش پیدا کرده و بر تصمیم گیریهای سیاسی کشورها تأثیرات گسترده ای داشته باشد. برای این مبنا، کشورها با تکیه بر پشتوانه های اقتصادی خود تلاش می کنند منافع و اهداف خود را در فضاسازی، نفوذ و توسعه روابط با دیگر بازیگران مورد استفاده قرار دهند. از جمله استفاده از پشتوانه های اقتصادی می توان به توسعه تمدن دریایی اشاره کرد. بر این مبنا، مقاله حاضر با روش توصیفی و تحلیلی و با هدف شناخت قطب های پایه اقتصادی کشور ایران در توسعه تمدن دریایی در سواحل خزر به انجام رسیده است. نتایج حاصل از تحقیق حاضر نشان دهنده آن است که جمهوری اسلامی ایران در طول سواحل خزر دارای پتانسیل های بالقوه فراوانی جهت توسعه تمدن دریایی خود می باشد. این پتانسیل ها را می توان در قالب شش قطب اقتصادی به صورت ذیل جهت توسعه تمدن دریایی ایران در نظر گرفت: قطب های صیادی و ماهیگیری، قطب های کشتیرانی و خطوط حمل و نقل، قطب های انرژی نفت و گاز، قطب های گردشگری و توریسم، قطب های مناطق ویژه اقتصادی و قطب های کشاورزی در مجموع می توان گفت تلاش جهت بالفعل کرده و بهره برداری از ظرفیت های هر یک از قطب های حاضر در طول سواحل خزر به جمهوری اسلامی ایران امکانات مناسبی جهت توسعه تمدن دریایی کشور قرار می دهد.

کلمات کلیدی