بر‌اساس آیه 79 سوره اسراء، مقام محمود مقامی‌است که نتیجه قرب حاصل از انجام نافله است. هر چند اندیشمندان اسلامی‌تبیین‌های ارزشمندی را در خصوص رابطه نافله و مقام محمود مطرح کرده‌اند اما به نظر می‌رسد، تبیین عرفانی این رابطه چندان مورد توجه واقع نشده است. این پژوهش به روش تحلیلی – استنتاجی درصدد است که پس از بیان حقیقت مقام محمود، رابطه آن را با قرب حاصل از نافله، از نگاه عرفانی علامه حسن‌زاده آملی تبیین نماید. دستاورهای این پژوهش حاکی از آن است که مقام محمود مقام ادراک بی‌واسطه حقیقت وجود و ادراک یکی بودن حمد و حامد و محمود است. مقام محمود، مقامی‌فراتر از دو قرب فرائض و نوافل است که به مرتبه «أَو أَدنَی» اشاره دارد. قربی که به جهت واجب شدن نافله برای رسول اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم)، خاص خاتم النبیین است و سایر اولیاء به میزان تقربشان به خداوند، به تبع ایشان از این قرب بهره می‌برند.

کلمات کلیدی