امنیت مرزهای دریایی یکی از مسائل حیاتی برای هر کشوری است که دارای مرزهای دریایی مهم از نظر مسیرهای ارتباطی، منابع طبیعی، منابع انرژی و... است. کشور ایران نیز در شمال و جنوب دارای مرزهای دریایی مهمی همچون دریای خزر، خلیج فارس و دریای عمان است. از آنجا که امنیت دریایی، تاثیری گسترده بر اقتصاد، امنیت ملی و پایداری منطقه‌ای خواهد داشت؛ لذا شناخت مولفه های موثر بر امنیت مرزهای دریایی ایران، امری بسیار حائز اهمیت است. از این رو در این مقاله با استفاده از منابع کتابخانه ای و با روش توصیفی – تحلیلی، مولفه های موثر بر امنیت مرزهای دریایی ایران با تاکید بر دریای خزر بررسی شده و راهکارهایی برای تقویت امنیت دریایی در این حوزه، ارائه شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که مولفه های موثر بر امنیت دریایی ایران و با تاکید بر مرزهای دریای خزر به طورکلی می توان به چهار دسته سیاسی، نظامی، اقتصادی و زیست محیطی تقسیم بندی کرد و توجه به عملکرد مثبت در شاخص‌های هر یک از این مولفه‌ها افزایش امنیت در مرزهای مذکور را در پی خواهد داشت. همچنین این مولفه ها به منظور تضمین امنیت و پایداری مرزهای دریایی، به ویژه در دریای خزر، از اهمیت بالایی برخوردارند و افزایش همکاری و هماهنگی در این زمینه ها می تواند به تقویت امنیت دریایی و پیشگیری از وقوع تهدیدات و تجاوازت کمک کند.

کلمات کلیدی