ﻓﺼﻠﻨﺎﻣۀ ﻋﻠﻤی دﯾﺪگﺎهﻫﺎی ﺣﻘﻮق ﻗﻀﺎﺋی ﻣﻘﺎﻟﻪ پژوﻫﺸی، دورة28، ﺷﻤﺎرة103،پﺎﯾﯿﺰ1403، ﺻﻔﺤﺎت77ﺗﺎ104 ﺗﺎرﯾﺦ درﯾﺎﻓﺖ:29/04/1401-ﺗﺎرﯾﺦ پﺬﯾﺮش:07/08/1402 روشﻫﺎی پﯿﺸگﯿﺮی وﺿﻌی از ﺟﺮاﺋﻢ ﺑﺎﻧکی در ﻧﻈﺎم ﺑﺎﻧکی اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن |ﻣﺤﻤﻮد پﻮپﻞ|داﻧﺸﺠﻮی دکﺘﺮی ﺣﻘﻮق ﺟﺰا و ﺟﺮمﺷﻨﺎﺳی، داﻧﺸکﺪۀ ﺣﻘﻮق و ﻋﻠﻮم ﺳﯿﺎﺳی، داﻧﺸگﺎه ﻓﺮدوﺳی ﻣﺸﻬﺪ، ﻣﺸﻬﺪ، اﯾﺮان |ﻋﺒﺪاﻟﺮﺿﺎ ﺟﻮان ﺟﻌﻔﺮی ﺑﺠﻨﻮردی |اﺳﺘﺎد ﺣﻘﻮق ﺟﺰا و ﺟﺮمﺷﻨﺎﺳی داﻧﺸکﺪۀ ﺣﻘﻮق و ﻋﻠﻮم ﺳﯿﺎﺳی، داﻧﺸگﺎه ﻓﺮدوﺳی ﻣﺸﻬﺪ، ﻣﺸﻬﺪ، اﯾﺮان |ﺳﯿﺪ ﺣﺴﯿﻦ ﺣﺴﯿﻨی|داﻧﺸﯿﺎر ﺣﻘﻮق ﺟﺰا و ﺟﺮمﺷﻨﺎﺳی، داﻧﺸکﺪۀ ﺣﻘﻮق و ﻋﻠﻮم ﺳﯿﺎﺳی، داﻧﺸگﺎه ﻓﺮدوﺳی ﻣﺸﻬﺪ، ﻣﺸﻬﺪ، اﯾﺮان |ﺳﯿﺪ ﻣﻬﺪی ﺳﯿﺪزاده|اﺳﺘﺎدﯾﺎر ﺣﻘﻮق ﺟﺰا و ﺟﺮمﺷﻨﺎﺳی، داﻧﺸکﺪۀ ﺣﻘﻮق و ﻋﻠﻮم ﺳﯿﺎﺳی، داﻧﺸگﺎه ﻓﺮدوﺳی ﻣﺸﻬﺪ، ﻣﺸﻬﺪ، اﯾﺮان چکﯿﺪه پﯿﺸگﯿﺮی از ﺟﺮاﺋﻢ،ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ گﺎم ﺟﻬﺖ ﺗﺤﻘﻖ ﻋﺪاﻟﺖ کﯿﻔﺮی اﺳﺖ. ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﺟﺮاﺋﻢ از دو ﻃﺮﯾﻖ پﯿﺸگﯿﺮی وﺿﻌی و اﺟﺘﻤﺎﻋی ﻣﻤکﻦ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد کﻪ اﻏﻠﺐ پﯿﺸگﯿﺮی وﺿﻌی ﺑﻪدﻟﯿﻞ ﺳﺮﻋﺖ در ﻧﺘﯿﺠۀ ﺣﺎﺻﻠﻪ،ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﻮرد اﻗﺒﺎل ﻗﺮار ﻣیگﯿﺮد. پﯿﺸگﯿﺮی وﺿﻌی ﻋﺒﺎرت از ﺗﺪاﺑﯿﺮی اﺳﺖکﻪ ﺑﺎ اﯾﺠﺎد ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﻈﺎمﻣﻨﺪ و داﺋﻤی در ﻣﺤﯿﻂ،ﺑﺎﻋﺚ کﺎﻫﺶ ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ و اﻓﺰاﯾﺶ ﺧﻄﺮات ﺟﺮم ﻣیﺷﻮد. اﻣﺮوزه ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦپﺮوﻧﺪهﻫﺎی اﻗﺘﺼﺎدی کﯿﻔﺮی در اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺟﺮاﺋﻤی ﺑﻮده کﻪ از ﻃﺮﯾﻖ ﺑﺎﻧکﻫﺎ رخ داده اﺳﺖ. ﻫﻤﯿﻦ اﻣﺮ ﺿﺮورت پﯿﺸگﯿﺮی وﺿﻌی از ﺟﺮاﺋﻢ ﺑﺎﻧکی را دوچﻨﺪان ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺎ اﻋﻤﺎل روشﻫﺎی پﯿﺸگﯿﺮی وﺿﻌی از ﺟﺮم،ﻣیﺗﻮان ﺗﺎ ﺣﺪزﯾﺎدی از ﺟﺮاﺋﻢ ﺑﺎﻧکی در اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن پﯿﺸگﯿﺮیکﺮد. پژوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ در ﺗﻼش اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ روشﻫﺎی چﻬﺎرگﺎﻧۀکﻼرک،پﯿﺸگﯿﺮی از ﺟﺮاﺋﻢ ﺑﺎﻧکی را ﺗﺒﯿﯿﻦکﻨﺪو از اﯾﻦ ﻃﺮﯾﻖ،راﻫکﺎرﻫﺎﯾی را ﺑﺮای کﺎﻫﺶ ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ و اﻓﺰاﯾﺶ ﺧﻄﺮات ارﺗکﺎب ﺟﺮاﺋﻢ ﺑﺎﻧکی اراﺋﻪدﻫﺪ. در روش اول)اﻓﺰاﯾﺶﺗﻼش و زﺣﻤﺖ ﺑﺮای ارﺗکﺎب ﺟﺮم(،ﻣیﺗﻮان از ﻃﺮﯾﻖ ﺳﺨﺖ کﺮدن آﻣﺎج ﺟﺮاﺋﻢ ازﻗﺒﯿﻞ ﺷﻔﺎفﺳﺎزی و اﯾﺠﺎد ﺳﺎﻣﺎﻧﻪﻫﺎی ﻣﻠی ﺑﺎﻧکی و کﻨﺘﺮل ﺗﺴﻬﯿﻞکﻨﻨﺪهﻫﺎیﺟﺮاﺋﻢ ازﻗﺒﯿﻞ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﯾی دورۀکﺎرﻣﻨﺪان ﺑﺎﻧکی و ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺑﺎﻧکﺪاری اﻟکﺘﺮوﻧﯿک از ﺟﺮاﺋﻢ ﺑﺎﻧکی پﯿﺸگﯿﺮیکﺮد. در روش دوم )اﻓﺰاﯾﺶ ﺧﻄﺮات ﺟﺮم(،ﻣیﺗﻮان از ﻃﺮﯾﻖ اﯾﺠﺎد ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻧﻈﺎرﺗی ﺟﺎﻣﻊ،ﻧﻈﺎرت و ﺷﻨﺎﺳﺎﯾی کﺎرﻣﻨﺪان ﺑﺎﻧک و ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﺪﯾﺮ ﻋﻠﯿﻪ ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﺟﺮاﺋﻢ ﺑﺎﻧکی ﺑﺎﻋﺚ پﯿﺸگﯿﺮﯾﺎز ﺟﺮاﺋﻢ ﺑﺎﻧکی ﺷﺪ. در روش ﺳﻮم )کﺎﻫﺶ ﻣﻨﺎﻓﻊ و ﻋﻮاﯾﺪ ﺣﺎﺻﻠﻪ ازﺟﺮم(،ﻣیﺗﻮان از ﻃﺮﯾﻖ کﺎﻫﺶ ﺟﺬاﺑﯿﺖ ﺟﺮم و ﻣﺤﺮومکﺮدناز ﻣﻨﺎﻓﻊو در روش چﻬﺎرم )ﺣﺬف ﻣﻌﺎذﯾﺮ( از ﻃﺮﯾﻖ وﺿﻊ ﻗﻮاﻧﯿﻦ،آگﺎﻫی و ﺗﺴﻬﯿﻞ اﺟﺮای ﻗﻮاﻧﯿﻦ از ﺟﺮاﺋﻢ ﺑﺎﻧکی پﯿﺸگﯿﺮیکﺮد.

کلمات کلیدی